گوش و به طور کلی دستگاه شنوایی به مرور زمان و به واسطه عوامل بیرونی و داخلی مختلف در بدن ممکن است دچار مشکلاتی شود که فرد را دچار کم شنوایی و یا ناشنوایی بکند، اولین اقدام برای درمان هر بیماری‌ای تشخیص درست و به موقع آن است، به طور کلی اگر بخواهیم بیماری‌های شنوایی را به خوبی تشخیص دهیم باید بدانیم که ابتدا میزان شنوایی فرد به واسطه وجود هر بیماری‌ای چگونه و چه میزان است. تست‌ها و آزمایش‌های مختلفی وجود داردن که به کمک آن می‌توانیم میزان شنوایی را تشخیص یکی از مهم ترین این روش‌ها تست ادیوگرام می‌باشد. در مقالات قبلی با شما درباره غربالگری شنوایی در کودکان صحبت کرده بودیم در این مقاله قصد داریم درباره این روش تست شنوایی با شما صحبت کنیم.

ادیوگرام چیست و چه اهمیتی در تشخیص شنوایی دارد

شاید با این سوال مواجه شده‌اید که تست ادیوگرام چیست؟ باید بدانید که ادیوگرام درواقع نموداری است که در آن نتایج تست‌های شنوایی نشان داده می‌شود. این نمودار به شما تذکر خواهد داد که فرکانس‌ها تا چه حد در یک فضا شنیده می‌شوند و شما باید چگونه عمل کنید تا آنها در جمع‌های مختلف قابل شنود باشند. درواقع می‌توان گفت، به کمک تست ادیوگرام (audiogram) و با استفاده از آن نوع، درجه و پیکربندی کم شنوایی برای ما قابل تشخیص خواهد بود. به صورت کلی این نمودار به وسیله شنوایی شناسان مشخص می‌شود و تمام اطلاعات بیمار روی آن مشخص خواهد شد.

همان طور که می‌دانید، تمامی نمودارها دارای اطلاعات مشخص شده‌ای هستند، از همین جهت نمودار تست ادیوگرام هم اطلاعات به خصوصی را در خود به نمایش می‌گذارد. این نمودار سطح و علاوه بر آن شدت توانایی شنوایی شما را براساس فرکانس نشان می‌دهد. به عنوان مثال در هر طرف نمودار مشخص می‌شود که فرد بیمار به چه میزان قابلیت شنیدن کم ترین و بیشترین صدا را دارد. پس از آن میزان شنوایی سنجی بیمار توسط این نمودار مشخص خواهد شد. با توجه به اینکه نمودار‌ها حاوی یک سری خطوط افقی و عمودی اند، در نظر داشته باشید که خطوط عمودی روی نمودار نشان دهنده فرکانس است که بیشتر در مورد آن خواهیم گفت.

کم شنوایی در فرکانس‌های متفاوت

کم شنوایی در شدت, عمق و فرکانس‌های مختلفی ممکن است برای هر کسی بوجود بیاید. کم شنوایی در فرکانس بالا و یا عمیق اگر به درستی تشخیص داده شود می‌تواند در درمان آنها کم بسیار زیادی به فرد بکند. با توجه به اینکه تست ادیوگرام برای هر فردی ارزش زیادی دارد، معمولا توصیه می‌شود به صورت سالانه انجام شود. البته تغییرات ناگهانی که در شنوایی شما رخ می‌دهد، تا حدی برای شما نگران کننده خواهد بود. از همین جهت هر زمان که دچار کم شنوایی شدید و یا اختلال در شنوایی شما به وجود آمد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید و یک ادیوگرام جدید تهیه کنید. شما می‌توانید نسخه ادیوگرام خود را برای خود داشته باشید که این کار با رضایت پزشک معالج شما قابل انجام خواهد بود. توجه داشته باشید که ادیوگرام‌ها الگویی برای کم شنوایی شما هستند.

اهمیت تست ادیوگرام در تشخیص شنوایایی

همان طور که می‌دانید استفاده از تست ادیوگرام اهمیت بسیار زیادی دارد و تا به الان از همه جهات مفید بوده. استفاده از نمودار و یا همان ادیوگرام این امکان را به پزشکان و شنوایایی شناسان می‌دهد تا بتوانند میزان شنوایی شما را به صورت دقیق و از روی کاغذ بسنجند و در نهایت به این نتیجه برسند که آیا الگوهایی برای کاهش شنوایی شما در طول زندگی وجود دارد یا نه. پس با این حساب ادیوگرام اهمیت زیادی در ادامه زندگی دارد و کمک بسیاری به سلامت شنوایی شما خواهد کرد.

ادیوگرام به پزشکان این امکان را می‌دهد تا آن ها بهتر در مورد بیماری شنوایایی شما و آسیب هایی که به گوش شما وارد شده، تحقیق کنند و راه حل‌های مناسبی را برای درمان انتخاب کنند. ادیوگرام و نموداری که از بیماری طی آزمایشات خاص گرفته می‌شود، این امکان را به پزشکان خواهد داد تا متوجه شوند در زمان گوش دادن به آهنگ‌هایی با صدای پایین، آیا شنوایی به صورت طبیعی برای بیمار وجود دارد، در حالی که در صداها و گام های بلندتر شنوایی دچار مشکل می‌شود.

انواع سمعک های کلینیک دانیال

سمعک شارژی

سمعک هوشمند

سمعک دیجیتال

سمعک نامرئی

سمعک کودکان

سمعک استخوانی

سمعک عینکی

سمعک داخل گوشی

سمعک ضد آب

تشخیص فرکانس های بالا و پایین

در تعریف ادیوگرام چیست؟ باید به این نکته توجه داشته باشید که همه افراد به یک صورت سنجیده خواهند شد ولی ممکن است نتایج نمودار آنها تا حد زیادی با یک دیگر تفاوت داشته باشد. افرادی هستند که به دلایل مختلف و انجام کارهای سخت و خطرناک، شنوایایی آنها به شدت کاهش پیدا کرده. این گروه از افراد مشکل بزرگی در شنوایی دارند و معمولا هیچ کدام از صداها را به درستی و خوبی نمی‌شنوند. به همین دلیل است که نتایج ادیوگرام برای همه افراد یکسان نخواهد بود. برخی ممکن است، فقط در شنیدن صداهای پایین و یا بالا مشکل داشته باشند و برخی هستند که در هر دو صدا مشکل شنوایی دارند.

تفسیر ادیوگرام

مهم‌ترین نکته‌ای قابل اهمیت خواهد بود، چگونگی تفسیر و خواندن این نمودار است. باید توجه داشته باشید، تمام خطوطی که از سمت چپ به راست کشیده شده‌اند، نشان دهنده فرکانس در هرتز هستند. مورد بعدی اینکه پایین ترین زمین‌ها در سمت چپ و بالاترین آنها در سمت راست قرار گرفته‌اند. فرکانس‌هایی که معمولا به درستی نشان داده می‌شود و قبلا در مورد آن‌ها آزمایش انجام شده، شامل: ۱۲۵ هرتز، ۲۵۰ هرتز، ۵۰۰ هرتز، ۱۰۰۰ هرتز، ۲۰۰۰ هرتز، ۳۰۰۰ هرتز، ۴۰۰۰ هرتز و ۸۰۰۰ هرتز می‌باشد.

همان طور که می‌دانید صداها هم در فرکانس‌های بالا و هم پایین تولید می‌شوند. در ادیوگرام، صداهایی با فرکانس کم با oo و who نشان داده خواهد شد که شامل رعد و برق می‌شود. صداهایی با فرکانس بالا با علامت s مشخص می‌شوند مانند صدای سوت، جیک جیک پرندگان و تمام صداهای ظریف. شدت و بلندی صدا، یکی دیگر از مواردی است که در تست ادیوگرام نمایش داده می‌شود. تمام خطوطی که از بالا به سمت پایین می‌آیند، نشان دهنده میزان بلندی صدا برحسب دسی بل هستند. اگر به خوبی این موارد را متوجه شده باشید  به راحتی می‌توانید این خطوط را از یک دیگر تفکیک کنید.

نمادهای شنوایی سنجی کدام است؟

نوار گوش یا تست ادیوگرام میزان شنوایی را همانطور که گفتیم به صورت اعداد نشان می‌دهد. همنیطور بر روی این نمودار حروف‌های مختلفی نیز نوشته است. حروف‌هایی که برروی گوش سمت راست نوشته شده است با رنگ قرمز و حروف گوش چپ با رنگ آبی مشخص شده است. البته این نکته را نیز باید بگوییم که درک درست این نمادها برعهده پزشکان می‌باشد و افراد عادی نمی‌توانند به درستی میزان شنوایی خود را تشخیص دهند. در ادامه به معرفی چند تا از این نمادها می‌پردازیم.

علامت X : این علامت برروی تست ادیوگرام به معنای آستانه هدایت هوا در گوش سمت چپ و علامت O به معنای آستانه هدایت هوا در گوش سمت راست می‌باشد.

علامت > : این علامت به معنای آستانه هدایت استخوان بدون ماسک در گوش سمت چپ و علامت < به معنای آستنانه هدایت استخوان بدون ماسک در گوش سمت راست می‌باشد.

علامت ] : تفسیر این علامت نیز به معنای آستانه هدایت استخوان با ماسک در گوش چپ و علامت [ به معنای آستانه هدایت استخوان با ماسک در گوش سمت راست می‌باشد.

اقداماتی که پس از تست شنوایی صورت می‌گیرد

بعد از این که شنوایی شناس تست ادیوگرام را از شما گرفت و پس از مشخص شدن میزان شنوایی شما اقدامات لازم برای درمان کم شنوایی شما انجام خواهد شد، اگر که فرد نیاز به سمعک داشته باشد شنوایی شناس استفاده از این دستکاه را برای اون تجویز خواهد کرد. شاید هم پزشک اقدام به کاشت حلزون در گوش فرد بکند و یا اقدام به روش‌های مختلف دیگر مانند گفتار درمانی و آموزش لب خوانی به بیمار کند.

صداهای ملایم و صداهای بلند

معمولا خط‌هایی که در بالای نمودار نشان داده می‌شود برای صداهای ملایم طراحی شده‌اند و خط‌هایی که در پایین هستند برای صداهای بلند ایجاد می‌شوند. قبل از اینکه بتوانید به خوبی ادیوگرام را بشناسید بهتر است صداها با فرکانس‌ها بالا و پایین را از یک دیگر جدا کنید. به عنوان مثال صدای تیک تاک ساعت، خش خش برگ‌ها، زمزمه کردن همه اینها صداهای ملایم هستند و صداهایی مانند بوق ماشین، کنسرت‌ها، ماشین‌ها همگی صداهای بلند می‌باشند. پس شناخت صداها با فرکانس های متفاوت دارای اهمیت بسیار زیادی خواهد بود.

در این نمودارها شدت شنوایی شما برای درمان کم شنوایی به خوبی مشخص می‌شود. برخی بیماران ممکن است صدا و یا صحبتی را در یک مکالمه بشنوند اما آن را متوجه نشوند و مفهوم آن برایشان قابل درک نباشد.

سخن پایانی

فرقی نمی‌کند که دچار کدام بیماری شنوایی شده‌اید، در هرکدام از این انواع بیماری چه در سیستم شنوایی باشد و چه در سیستم‌های دیگر بدن باید این نکته را یادآور شد که اولین و مهم ترین بخش از مرحله درمان بیماری تشخیص درست و به موقع آنها می‌باشد که بتوانیم درمان را بسیار راحت تر کنیم در این مقاله سعی کردیم شما را با تمامی فرایندهایی که ادیوگرام مرتبط است آشنا کنیم. اگر شما هم تجربه‌ای از تست ادیوگرام دارید می‌توانید در نظرات با ما در میان بگذارید.

کلینیک شنوایی سنجی دانیال

این مطلب زیر نظر دکتر سید محمدرضا تقوی کاندیدای دکتری تخصصی شنوایی و تعادل دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدیریت مرکز ارزیابی شنوایی دانیال نوشته شده است.