یکی از اجزای مهم گوش که اختلال و آسیب دیدن آن می‌تواند موجب کم شنوایی در افراد شود، شیپور استاش می‌باشد. معمولا کم شنوایی ناشی از آن موقت بوده و بعد از مدتی، برطرف شدن شیپور استاش منجر به درمان کم شنوایی می شود. این عضو از گوش میانی تا پشت بینی و گلو ادامه دارد و مسدود  شدن آن موجب اختلال عملکرد شیپور استاش (ETD) شده و می‌تواند باعث کند شنوایی و احساس فشار یا پری در گوش آسیب دیده شود.

معمولاً فقط یک مشکل موقتی در حین و بعد از سرماخوردگی است. علل مختلف دیگری نیز وجود دارد و گاهی اوقات طولانی‌تر می‌شود. اغلب نیازی به درمان نیست، اما داروهای ضداحتقان، آنتی هیستامین‌ها یا اسپری بینی استروئیدی گاهی کمک می‌کنند. در ادامه معرفی بیماری های شنوایی در مقالات قبلی با شما در مورد درمان سکته گوش  صحبت کرده بودیم، در این مطلب اما قصد داریم به راه های درمان اختلال شیپور استاش بپردازیم .

شیپور استاش چیست؟

گوش میانی و کانال گوش همواره از هوا پر شده‌اند. هوای موجود در کانال گوش با هوای خارج در تماس می باشد، در حالیکه هوای گوش میانی تماسی با جو خارج از بدن ندارد. بدین ترتیب میان کانال گوش و گوش میانی اختلاف فشار رخ می دهد. تنظیم این اختلاف فشار به کمک شیپور استاش صورت می گیرد.

این عضو در هنگام بلع باز شده و به فشار گوش میانی اجازه می دهد تا با فشار اتمسفر تنظیم شود. این عملکرد در هنگام برخاستن هواپیما و غواصی نیز احساس می شود. هر چه فشار جو بیشتر شود مانند غواصی در نواحی عمیق تر، نیاز بیشتری به عملکرد این عضو مطرح می گردد.

شیپور استاش شیپور باریکی است که فضای پشت گوش (گوش میانی) را با پشت بینی وصل می کند. در بزرگسالان حدود ۳-۴ سانتی متر طول دارد. گوش میانی معمولاً پر از هوا است. هوا به طور مداوم جذب می شود، بنابراین منابع هوای تازه لازم است تا هر از گاهی وارد گوش میانی شود. هوا نمی تواند از طریق پرده گوش وارد شود، زیرا این یک مهر و موم کامل است، بنابراین هنگامی که شیپور استاش باز می شود، از پشت بینی وارد می شود.

اختلال در عملکرد شیپور استاش چگونه است؟

اگر شیپور استاش مسدود شده باشد یا به درستی باز نشود، به آن اختلال در عملکرد شیپور استاش می گویند. با اختلال شیپور استاش، هوا نمی تواند وارد گوش میانی شود. بنابراین فشار هوا در قسمت بیرونی پرده گوش بیشتر از فشار هوا در گوش میانی می شود. این کار پرده گوش را به سمت داخل هل می دهد. پرده گوش در اثر برخورد امواج صوتی منقبض می شود و به خوبی نمی لرزد. جالب است بدانید همین هوا نیز ممکن است به درمان اختلال شیپور استاش کمک کند.

علائم اختلال در عملکرد شیپور استاش

علامت اصلی، شنوایی خفه یا کسل کننده است. یک یا هر دو گوش ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند.

علائم دیگری که ممکن است ایجاد شود:

• گوش درد

 به دلیل تنش و کشیدگی پرده گوش است، درد ممکن است بیاید و برود اما به ندرت باعث درد مداوم گوش می شود. اگر گوش شما مدام درد می کند، ممکن است به دلیل دیگری مانند وزوز باشد و باید به پزشک برای درمان وزوز گوش مراجعه کنید. 

• وزوز در گوش و 
• سرگیجه

سرگیجه خفیف (سرگیجه) ممکن است رخ دهد.

دلایل اختلال در شیپور استاش

سرماخوردگی معمولی و سایر عفونت های بینی، گوش یا گلو، سینوسی از شایع ترین دلایل اختلال در شیپور استاش هستند. بینی مسدود شده یا مخاط غلیظی که در هنگام سرماخوردگی یا سایر عفونت ها ایجاد می شود، ممکن است شیپور استاش را مسدود کند.

عفونت همچنین ممکن است باعث التهاب و تورم پوشش لوله استاش شود. گاهی اوقات عفونتی که باعث ایجاد آن می شود بسیار خفیف است، اما با این وجود، در برخی افراد، اختلال عملکرد شیپور استاش همچنان ممکن است ایجاد شود.

۱-گوش چسبنده

گوش چسبی وضعیتی است که در آن گوش میانی با مایع چسب مانند پر می شود. این یک بیماری شایع در کودکان است. شیپور استاش دچار گرفتگی می شود و از جریان آزاد هوا به داخل گوش میانی جلوگیری می کند و باعث اختلاف فشار هوا می شود که در بالا ذکر شد.

 پرده گوش سفت می شود و توانایی آن در ارتعاش کاهش می یابد. این منجر به کند شنوایی می شود. این وضعیت بدتر از این است که مایع چسب مانند ارتعاشات درام را حتی بیشتر کاهش می دهد. در بیشتر موارد به خودی خود از بین می رود اما برخی از کودکان برای حل مشکل نیاز به عمل جراحی دارند.

۲-آلرژی‌ها

آلرژی‌هایی که بر بینی تأثیر می‌گذارند، مانند رینیت مداوم و تب یونجه ، می‌توانند باعث ایجاد مخاط و التهاب اضافی در داخل و اطراف شیپور استاش شوند و منجر به بروز علائم برای چندین ماه شود.

۳-سیگار کشیدن

استعمال دخانیات می تواند مانع از کارکرد موهای ریز که در شیپور استاش قرار دارند، شود. سیگار کشیدن همچنین می تواند باعث بزرگ شدن بافت های پشت بینی و گلو (از جمله آدنوئیدها) شود و شیپور استاش را مسدود کند.

۴-انسدادها

هر چیزی که باعث انسداد شیپور استاش شود می تواند باعث خفه شدن شنوایی شود. به عنوان مثال، بزرگ شدن آدنوئید در کودکان. به ندرت، تومور پشت پرده گوش یا پشت بینی (نازوفارنکس) می تواند علائم اختلال عملکرد شیپور استاش را تقلید کند. این نوع تومورها بسیار نادر هستند و معمولاً علاوه بر ETD علائم دیگری مانند سردرد، صدای خشن و بینی دائماً مسدود می کنند.

درمان اختلال شیپور استاش

این عارضه عموما بدون درمان برطرف می شود اگرچه تجربه علائم شدید یا طولانی شدن علائم برای بیش از دو هفته الزام به درمان را نشان می دهد. انتخاب درمان بسته به شدت و علت بیماری صورت می گیرد. از جمله رویکردهای مرسوم درمانی، آنتی بیوتیک در صورت عفونت، قطره گوش، قرص خوراکی یا هر دو و کورتیکواستروئیدهای خوراکی می باشد. در برخی موارد شدیدتر بیماری درمان های تهاجمی تری اعم از کاشت لوله های PET، تخلیه مایعات انباشته شده و غیره مطرح می گردد.

اقدام برای درمان اختلال شیپور استاش  بستگی به این دارد که شما چقدر تحت تاثیر قرار گرفته اید و چه چیزی باعث آن شده است. اغلب، هیچ درمانی لازم نیست اما در بسیاری از موارد، خفه شنوایی و ترکیدن خفیف است و بیش از چند روز یا یک هفته یا بیشتر طول نمی کشد. این امر پس از سرماخوردگی رایج است. درمان خاصی لازم نیست و علائم اغلب به زودی از بین می روند.

۱- وارد کردن هوا در شیپور استاش 

در صورت قورت دادن، خمیازه کشیدن یا جویدن، هوا بیشتر به داخل و خارج شیپور استاش جریان می یابد و می تواند به درمان اختلال شیپور استاش کمک کند. همچنین، سعی کنید کارهای زیر را انجام دهید: نفس بکشید. سپس به آرامی با دهان بسته و بینی خود را فشار دهید (مانور والسالوا). به این ترتیب شما به آرامی هوا را به داخل شیپور استاش هل می دهید.

اگر این کار را انجام دهید، ممکن است احساس کنید که گوش‌هایتان با فشار هوا وارد گوش میانی می‌شود. این گاهی اوقات مشکل را کاهش می دهد. گاهی اوقات انجام این کار باعث سرگیجه شما می شود، بنابراین مطمئن شوید که در حالت نشسته هستید.

۲-اسپری یا قطره احتقان بینی

در صورت ابتلا به سرماخوردگی یا سایر علل احتقان بینی، ممکن است پزشک در شنوایی سنجی به شما یک داروی ضداحتقان توصیه کند. اینها را می توانید از داروخانه ها خریداری کنید. آنها ممکن است برای مدت کوتاهی انسداد بینی را برطرف کنند. با این حال، نباید از اسپری یا قطره های ضد احتقان بیش از ۵ تا ۷ روز در یک نوبت استفاده کنید.

اگر بیشتر از این مدت استفاده شوند، ممکن است باعث احتقان برگشتی بدتری در بینی شوند و به پوشش داخلی بینی شما آسیب برسانند. استفاده از آنها در کودکان برای درمان اختلال شیپور استاش  توصیه نمی شود.

۳-قرص‌های آنتی هیستامین یا اسپری بینی

در صورت داشتن آلرژی مانند تب یونجه ممکن است پزشک شما در کلینیک گوش تهران آنتی هیستامین ها را توصیه کند. در این شرایط آنها به کاهش احتقان بینی و التهاب کمک می کنند.

۴-درمان های خانگی

اختلال عملکرد شیپور استاش اگر خیلی حاد نباشد می تواند با درمان های خانگی برطرف شود و فرد می تواند با جویدن آدامس یا خمیازه کشیدن آن را درمان کند.در بسیاری دیگر از موارد این اختلال فرد می تواند با بلع در میان وعده های خود این مشکل را برطرف کند. در مورد کودکان نیز هنگام بروز چنین اختلالاتی جویدن آدامس می تواند موجب بهبود شود، مشکل شیپور استاش در نوزادان می تواند با استفاده از  پستانک بهبود یابد.

۵-شمع گوش

یکی دیگر از روش های درمان اختلال شیپور استاش استفاده از شمع گوش می باشد ، در رابطه با استفاده از شمع گوش باید گفت که بر خلاف آ«چیزی که تولید کنندگان این محصول می گویند سازمان های بین المللی و سازمان غذا و دارو تا بحال استفاده از شمع گوش را تایید نکرده و هیچ کدام ز متخصصان شنوایی سنجی در دنیا نیز هنوز استفاده از شمع گوش را برای اختلال عملکرد شیپور استاش تایید نکرده اند.

۶-ارجاع به متخصص

اگر علائم ادامه یابد یا علت اختلال عملکرد شیپور استاش مشخص نباشد، ممکن است برای ارزیابی شنوایی به یک متخصص گوش ارجاع دهید.پزشک متخصص در این زمنیه ممکن است برای شما انتی بیوتیک های مختلف را تجویز کند و یا حتی اگر اختلال در شیپور استاش به صورت حاد باشد دکتر به فرد استرویید های خوراکی را تجویز خواهد کرد.

تا به اینجا چند باری درباره اختلالات شدید در شیپور استاس با شما صحبت کردیم اما باید گفت که این اختلالات به طور کلی زیاد شایع نیستند اما در صورت شایع بودن این اختلال می توان درمان های گسترده و تهاجمی را استفاده کرد. در این موارد تجمع جرم فشرده گوش و مایعات در گوش ایجاد می شود که پزشکان برش کوچکی در پرده گوش ایجاد می کنند که این مایعات را خارج کنند.

سخن پایانی

شیپور استاش شیپور باریکی است که فضای پشت گوش (گوش میانی) را با پشت بینی وصل می کند. اختلال در عملکرد شیپور استاش (ETD) می تواند باعث کند شنوایی و احساس فشار یا پری در گوش آسیب دیده شود.

گوش یکی از اعضای بسیار حساس بدن می باشد که در مرور زمان و به وسیله عوامل خارجی و یا داخلی دچار بیماری های مختلفی که منجر به کم شنوایی است بشود، همانطور که گفتیم درمان شیپور استاش می تواند به راحتی و بدون مشکلات و عوارض خاصی انجام شود و مانند دیگربیماری های مربوط به گوش و شنوایی نمی باشد.

کلینیک شنوایی سنجی دانیال

منبع:patient

سوالات متداول

۱-شیپور استاش چیست؟

شیپور استاش شیپور باریکی است که فضای پشت گوش (گوش میانی) را با پشت بینی وصل می کند.

۲-اختلال در شیپور استاش چگونه درمان می شود؟

سعی کنید هوا را وارد شیپور استاش کنید، اسپری یا قطره ضد احتقان بینی، قرص های آنتی هیستامین یا اسپری بینی، درمان های خانگی مثل جویدن آدامس یا خمیازه کشیدن، شمع گوش.

این مطلب زیر نظردکتر سید محمدرضا تقوی کاندیدای دکتری تخصصی شنوایی و تعادل دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدیریت مرکز ارزیابی شنوایی دانیال نوشته شده است.