اتواسکلروز وضعیتی است که در آن رشد غیرطبیعی استخوان در داخل گوش وجود دارد. این یک علت نسبتاً شایع کم شنوایی در بزرگسالان جوان است. اکثر افراد مبتلا به این بیماری، در دهه ۲۰ یا ۳۰ زندگی خود متوجه مشکلات شنوایی می شوند. یک یا هر دو گوش ممکن است درگیر شوند. افراد لازم است که به محض درگیر شدن با این مساله، برای درمان اتواسکلروز اقدام کنند. به طور کلی گوش یکی از اعضای حساس بدن می باشد که باید به خوبی از آن مراقبت کرد تا دچار بیماری های شنوای نشود در مقالات قبلی دانیال کلینیک درباره بیماری‌های مختلف گوش و شنوایی با شما صحبت کردیم، با ما همراه باشید تا درباره این بیماری شنوایی با شما صحبت کنیم.

اتواسکلروز چیست؟

اتواسکلروز(Otosclerosis) اصطلاحی است که از oto به معنای «گوش» و اسکلروز به معنای «سخت شدن غیر طبیعی بافت بدن» گرفته شده است. این عارضه ناشی از بازسازی غیرطبیعی استخوان در گوش میانی است. بازسازی استخوان یک فرآیند مادام العمر است که در آن بافت استخوان با جایگزینی بافت قدیمی با بافت جدید خود را بازسازی می کند.

در اتواسکلروز، بازسازی غیرطبیعی توانایی انتقال صدا از گوش میانی به گوش داخلی را مختل می کند. این بیماری بسیاری از افراد را در سطح جهانی را تحت تاثیر قرار می دهد. تصور می شود که بسیاری از موارد  ارثی است. زنان میانسال بیشتر در معرض خطر هستند که می بایست هنگام مواجهه با این بیماری، نکات مهمی را که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد را رعایت کنند.

علائم شایع اتواسکلروز

کم شنوایی، شایع ترین علامت گزارش شده اتواسکلروز است که معمولا از یک گوش شروع می شود و سپس به گوش دیگر منتقل می گردد. این از دست دادن، ممکن است به تدریج ظاهر شود. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری، ابتدا متوجه می شوند که قادر به شنیدن صداهای کم صدا نیستند یا نمی توانند صدای زمزمه ای را بشنوند.

کسانی که باید برای درمان اتواسکلروز اقدام کنند، با نشانه هایی همچون سرگیجه، مشکلات تعادلی  مواجه می شوند و همچنین این بیماری می تواند یکی از دلایل وزوز گوش باشد. وزوز گوش صدای زنگ، غرش یا خش خش در گوش یا سر است که گاهی با کاهش شنوایی رخ می دهد.

چگونه اتواسکلروز تشخیص داده می شود؟

اتواسکلروز توسط ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی که در شنوایی تخصص دارند، تشخیص داده می شود. اینها شامل یک متخصص گوش و حلق و بینی، یک متخصص گوش (پزشکی که در بیماری های گوش تخصص دارد)، یا یک متخصص شنوایی شناس (یک متخصص سلامت) می شود.

متخصص مراقبت آموزش دیده نیز برای شناسایی، اندازه گیری، درمان و شناسایی مشکلات ناشی از آن  اقدام خواهد کرد. اولین قدم در تشخیص اتواسکلروز ، رد سایر بیماری ها یا مشکلات سلامتی است که می توانند علائمی مشابه این بیماری ایجاد کنند.

مراحل بعدی شامل تست های شنوایی است که حساسیت شنوایی (ادیوگرافی) و هدایت صدای گوش میانی (تمپانوگرام) را اندازه گیری می کند. گاهی اوقات، آزمایش های تصویربرداری، مانند سی تی اسکن نیز برای تشخیص و سپس درمان اتواسکلروز استفاده می شود.

عوامل اتواسکلروز

اتواسکلروز اغلب زمانی ایجاد می شود که یکی از استخوان های گوش میانی، رکابی، در جای خود گیر کند. هنگامی که این استخوان قادر به ارتعاش نباشد، صدا نمی تواند از گوش عبور کند و شنوایی دچار اختلال می شود. همینطور این بیماری می تواند از دلایل وزوز گوش  نیز باشد.

گوش خارجی شامل پینا، استخوان تمپورال و مجرای گوش است. گوش میانی شامل پرده گوش، مَلئوس، اینکوس و رکابی می باشد. گوش داخلی نیز کانال های نیم دایره ای، شیپور استاش، حلزون گوش و دهلیز و اعصاب شنوایی است.

اینکه دقیقا چرا اتواسکلروز اتفاق می‌افتد هنوز مشخص نیست، اما دانشمندان فکر می‌کنند که می‌تواند به عفونت قبلی سرخک، شکستگی‌های استرسی در بافت استخوانی اطراف گوش داخلی یا اختلالات ایمنی مربوط باشد. این بیماری به صورت تکراری در خانواده ها نیز دیده می شود که باید به موقع درمان  انجام شود.

ضمن آنکه ممکن است به تعامل بین سه سلول مختلف سیستم ایمنی به نام سیتوکین ها مربوط باشد. محققان بر این باورند که تعادل مناسب این سه ماده، برای بازسازی استخوان های سالم ضروری است و عدم تعادل در سطح آنها می تواند باعث نوعی بازسازی غیرطبیعی شود که در اتواسکلروز رخ می دهد.

بیشتر بخوانید: سمعک داخل گوشی

درمان اتواسکلروز

در حال حاضر، هیچ درمان دارویی موثری برای این بیماری وجود ندارد، اگرچه این امید وجود دارد که ادامه تحقیقات بازسازی استخوان، بتواند درمان اتواسکلروز را شناسایی کند. در سطح خفیف این بیماری را می توان با سمعکی که صدا را تقویت می کند درمان کرد، اما اغلب نیاز به جراحی است.

پس از تشخیص اتواسکلروز ، در روشی که به نام استاپدکتومی شناخته می شود، جراح یک وسیله مصنوعی را در گوش میانی قرار می دهد تا استخوان غیرطبیعی را دور زده امواج صوتی بتوانند گوش داخلی و شنوایی را بازیابی نمایند.

مهم است که در مورد هر روش جراحی با یک متخصص گوش صحبت کنید تا خطرات و محدودیت‌های بالقوه عمل مشخص شده و درمان اتواسکلروز را شروع نماید. برخی از کاهش شنوایی ممکن است پس از استاپدکتومی باقی بماند و در موارد نادر، جراحی می تواند در واقع کاهش شنوایی را بدتر کند.

دریافت مشاوره پزشکی برای درمان اتواسکلروز

هنگامی که در خصوص شنوایی دچار نگرانی شدید، برای بررسی علائم به پزشک مراجعه کنید. آنها علائم اتواسکلروز را بررسی می کنند، گوش‌های شما را معاینه کرده، سابقه پزشکی را می‌گیرند و ممکن است چند آزمایش ساده شنوایی انجام دهند.

اگر آنها مشکوک به مشکلی خاص در این بیماری باشند، شما به متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) یا متخصص شنوایی (شنوایی شناس) ارجاع خواهید شد. متخصص برای کمک به شناسایی مشکل و درمان این بیماری، آزمایش‌های شنوایی بیشتر و احتمالاً اسکن سر شما را انجام می‌دهد.

روش های درمان اتواسکلروز

اتواسکلروز معمولاً با سمعک یا جراحی قابل درمان است. اگر کم شدن شنوایی شما بسیار خفیف است، ممکن است در ابتدا نیازی به درمان نداشته باشید. سمعک وسیله ای الکترونیکی است که حجم صدای ورودی به گوش را افزایش می دهد تا بتوانید صداها را واضح تر بشنوید. مزیت استفاده از سمعک در اتواسکلروز این است که بر خلاف جراحی هیچ خطری ندارد و درمان  را بسیار ساده تر می کند.

سمعک‌های مدرن کوچک و محتاطانه هستند و برخی از آن‌ها را می‌توان در داخل گوش قرار داد تا مشخص نباشد. اگر ترجیح می دهید از سمعک استفاده نکنید، جراحی یک گزینه است. عمل اصلی مورد استفاده در اتواسکلروز ، استاپدوتومی یا استاپدکتومی نام دارد.

این عمل را در درمان این بیماری  می توان با بیهوشی انجام داد. برشی در داخل مجرای گوش یا گاهی در بالا یا جلوی گوش ایجاد می شود تا به استخوان های داخل گوش دسترسی پیدا کند. بخشی از استخوان رکابی در اتواسکلروز برداشته می شود و یک ایمپلنت پلاستیکی یا فلزی در گوش قرار می گیرد تا صدا را از استخوان های باقی مانده به گوش داخلی منتقل کند.

سخن پایانی 

همانطور که قبلا اشاره مرده بودیم به غیر از بیماری هایی که مربوط به سر  وصدای بلند است اکثر بیماری های شایع گوش و شنوایی بیشتر در سنین بالا اتفاق می افتد اما این بیماری یکی از معدود بیماری های شایعی است که در سنین بزرگسالی و جوانی در افراد شایع می شود در این مطلب از مقالات  دانیال کلینیک (بهترین مرکز شنوایی سنجی) سعی کردیم با عوامل، علائم و درمان استوسکلروز با شما صحبت کنیم.

سوالات متدوال

• عمل جراحی اتواسکلروز چگونه است؟

این عمل را در درمان اتواسکلروز می توان با بیهوشی انجام داد. برشی در داخل مجرای گوش یا گاهی در بالا یا جلوی گوش ایجاد می شود تا به استخوان های داخل گوش دسترسی پیدا کند. بخشی از استخوان رکابی در اتواسکلروز برداشته می شود و یک ایمپلنت پلاستیکی یا فلزی در گوش قرار می گیرد تا صدا را از استخوان های باقی مانده به گوش داخلی منتقل کند.

کلینیک شنوایی سنجی دانیال

این مطلب زیر نظردکتر سید محمدرضا تقوی کاندیدای دکتری تخصصی شنوایی و تعادل دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدیریت مرکز ارزیابی شنوایی دانیال نوشته شده است.