کهولت سن و عوامل دیگر می‌توانند باعث کاهش شنوایی انسان شوند. اما خوشبختانه با پیشرفت فناوری، این مشکل نیز رفع شده است. سمعک‌ها ابزارهایی هستند، که به کمک افراد کم شنوا آمده و باعث می شوند تا آنها نیز مانند انسان های معمولی، دارای شنوایی مناسبی باشند. البته همانند هر ابزار دیگری، سمعک نیز نیاز به نگهداری و تعمیر دارد. در این مقاله قصد داریم همه چیز درباره‌‌ی تعمیر سمعک را به شما عزیزان بگوییم.

عوامل مختلفی می‌توانند باعث خرابی سمعک شوند. اما با دانستن نکاتی درباره تعمیر و علت خرابی آنها، می‌توانید به موقع مشکل را حل کنید. امروزه به عقیده بسیاری از شنوایی شناس‌ها و پزشکان گوش سمعک تنها و بهترین راه درمان کم شنوایی می باشد با این که علم پزشکی در سال‌های اخیر به سرعت پیشرفت کرده است؛ اما هنوز هم تهیه و تجویز بهترین سمعک برای افرادی که دچار کم شنوایی هستند راهی مناسب است تا بتوانند صداهای اطراف خود را به خوبی بشوند و درک کنند.

با اطرافیان و عزیزانشان به خوبی صحبت کنند و از زندگی لذت ببرد. قطعا وسیله‌ای که توانسته لذت دوباره شنیدن را به ما برگرداند باید برای شما با ارزش باشد و تا انجایی که می‌توانید باید از آن مراقبت کنید تا خراب نشود و بتوانید بهترین استفاده را از سمعک‌های خود کنید غیر از این که دوباره ممکن است نشنیدن و دردسرهای آن را نیز تجربه کنید ممکن است هزینه‌ای زیادی را برای تعمیر سمعک خود بپردازید پس به خوبی مراقب سمعک‌های خود باشید و نکاتی که در این مطلب برای نگهداری از سمعک برای شما جمع آوری کرده‌ایم را رعایت کنید. ویدئو زیر نکات افزایش طول عمر سمعک را از زبان دکتر تقوی بیان می کند.

چرا سمعک ها خراب می شوند؟

عوامل بسیاری وجود دارند که می‌توانند به سمعک شما آسیب زده و آن را خراب کنند. یکی از مهم‌ترین این عوامل، رطوبت است. رطوبت عامل خرابی بسیاری از ابزارها می‌باشد، که سمعک نیز یکی از آنهاست. به همین دلیل، بهتر است در هنگام حمام و یا شنا کردن و حتی ورزش، از سمعک استفاده نکنید. دیگر عامل رایج در خرابی سمعک‌ها، وکس گوش می باشد. وکس یا همان جرم‌های جمع شده در گوش، در مسیر انتقال صدای سمعک قرار گرفته و باعث می‌شوند که به خوبی صدا را منتقل نکند.

در این مورد نیازی به تعمیر سمعک نبوده و تنها کافیست که یک محافظ برای آن تهیه کنید. از دیگر عوامل مخرب سمعک، می توان به ضربات و عوامل خارجی اشاره کرد. افتادن سمعک به زمین، قرار دادن شی‎ء سنگین بر روی آن، وارد شدن ضربه به آن و غیره، می‌توانند باعث خرابی‌هایی چون شکسته شدن قلاب سمعک و ایجاد نویز در صدا و … شوند.

علائم خرابی سمعک

طبیعتاً برای آنکه نسبت به تعمیر سمعک خود اقدام کنید، باید ابتدا متوجه شوید که آیا سمعک شما خراب شده است یا خیر. برای این کار، باید علائم خرابی سمعک را به خوبی بشناسید و آن را بررسی کنید. از جمله علائم خرابی سمعک، می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• عدم انتقال و انتشار صدا توسط سمعک
• صدای ضعیف
• شنیده شدن صدای سوت، نویز و صداهای آزار دهنده در سمعک
• قطع و وصل شدن صدا
• وجود آسیب در بدنه سمعک

فرایند تعمیر سمعک

قبل از هر چیز لازم است بدانید، که تعمیر سمعک فرآیند تخصصی و حرفه‌ای می باشد. اما گاهی اوقات عوامل جزئی و قابل حلی باعث ایجاد مشکلات ذکر شده در سمعک می‌شوند، که با بررسی و رفع آنها، می‌توانید به راحتی سمعک را تعمیر کنید. در صورتی که هیچ یک از این راه حل‌ها و بررسی‌ها موثر نباشند، باید سمعک را نزد یک متخصص ببرید. تعمیر سمعک به شرح زیر می‌باشد.

راه حل عدم انتقال و انتشار صدا از سمعک

در صورتی که صدایی از سمعک به گوش نمی‌رسد، ابتدا باید باتری آن را چک کنید. سپس مطمئن شوید که سمعک روشن بوده و درب جایگاه باتری به خوبی بسته شده است. فیلتر وکس و ورودی صدا به گوش و لوله آن را بررسی کرده، تا مطمئن شوید که جرم گوش در آن وجود نداشته باشد.

راه‌حل ضعیف بودن صدای سمعک

برای تعمیر سمعک در صورت ضعیف بودن صدا، ابتدا مطمئن شوید که مانع خارجی و یا جرمی در آن وجود نداشته باشد. همچنین، از عدم وجود رطوبت در سوراخ‌ها و بخش‌های مختلف سمعک مطمئن شوید. دقت کنید که صدای سمعک را کم نکرده باشید. گاهی اوقات ممکن است ضعیف بودن صدای سمعک، به دلیل کاهش بیشتر شنوایی شما باشد. لذا در صورتی که پس از مراجعه به تعمیرکار، از سالم بودن سمعک خود مطمئن شدید، اما مشکل ضعیف بودن صدا همچنان وجود داشت، حتما به یک متخصص در کلینیک گوش تهران مراجعه کنید.

راه حل وجود صدای سوت و نویز و بازگشت صدا در سمعک

ابتدا مطمئن شوید که سمعک به خوبی در جای خود قرار گرفته است. می توانید آن را خارج کرده و دوباره در گوش خود قرار دهید. همچنین صدای آن را کمتر کنید. چرا که بالا بودن صدا، می‌تواند باعث بازگشت صدا شود. راه حل دیگر برای تعمیر سمعک در صورت بازگشت صدا، بررسی قالب آن می‌باشد. باید اطمینان حاصل کنید که بر روی قالب سمعک، هیچگونه ترکی وجود نداشته باشد. ضمن اینکه وجود جرم گوش در سمعک نیز می تواند باعث بازگشت صدا و ایجاد سوت در آن شود.

لازم به ذکر است که اگر پس از انجام راه‌حل‌های ذکر شده، همچنان سمعک شما دارای مشکل بود، حتماً آن را به یک تعمیرکار و متخصص نشان دهید.

چگونه از سمعک خود مراقبت کنیم؟

با توجه به عوامل بسیاری که می توانند باعث خرابی سمعک شما شوند، لذا باید به خوبی از سمعک خود مراقبت کنید. انجام نکات مراقبتی، باعث می شوند تا نیاز به تعمیر سمعک نیز کاهش یابد. این نکات عبارتند از:

• سمعک خود را در معرض رطوبت قرار ندهید. از آنجایی که تنها تعداد کمی از سمعک‌ها در مقابل آب و رطوبت مقاوم هستند، لذا توصیه می‌شود در هنگام حمام شنا کردن، ورزش و تعریق و حضور در مکان‌های دارای رطوبت، از سمعک خود استفاده نکنید و آن را در جایگاهی امن قرار دهید.
• به طور مداوم سعی کنید سمعک خود را تمیز کرده و از تجمع جرم گوش در آن جلوگیری کنید. چرا که جرم گوش عامل بسیاری از خرابی‌های سمعک است.
• سعی کنید سمعک خود را در مکان های امن قرار داده و ترجیحاً برای آن کیف یا جایگاهی ویژه تهیه کنید. در این صورت سمعک در مقابل ضربات مقاوم خواهد ماند.

تعمیر سمعک در تهران

اگر در تهران زندگی می کنید کلینیک‌ها و متخصصان زیادی هستند که می توانید برای تعمیر سمعک خود به آنها مراجعه کنید  اما از آنجایی که تمامی سمعک‌هایی که شما استفاده می‌کنید تولید شرکت‌های خارجی می‌باشند و تعمیر این سمعک‌ها ملزم به آن است که هریک از کلینیک‌ها و مراکز تعمیر سمعک با این شرکت ها برای لوازم و قطعات سمعک‌ها ارتباط داشته باشند. زیرا ممکن است بعضی از سمعک‌ها برای تعمیر به دفاتر خود شرکت های اصلی ارسال شود. کلینیک شنوایی سنجی دانیال یکی از این مراکز است که شما می‌توانید با خیال راحت سمعک خود را در تهران به آنها بسپارید و یا برای تعمیر سمعک از شهرهای دیگر به آنجا مراجعه کنید.

سلامت باتری سمعک

سمعک‌های مدرن از یکی از دو نوع مختلف باتری استفاده می‌کنند: یکبار مصرف و قابل شارژ (سمعک شارژی). مراقبت از این باتری‌ها می تواند تأثیر چشمگیری بر طول عمر سمعک شما داشته باشد، اما کاری که برای رسیدن به این هدف انجام می دهید به نوع باتری شما بستگی دارد.

• باتری‌های یکبار مصرف:

سمعک‌های دارای باتری‌های یکبار مصرف این امکان را برای شما فراهم می‌کند که هر زمان که دوست دارید باتری‌های خود را تعویض کنید و به راحتی می‌توانید از پتانسیل کامل آن استفاده کنید. وقتی این باتری‌ها را عوض می‌کنید، آسیب رساندن به آن آسان است، روش‌های نامناسب تعویض و کثیفی روی دستان شما، هر دو این شانس را دارند که دستگاه را خراب کنند.

• باتری‌های قابل شارژ:

باتری‌های قابل شارژ شما را از حمل باتری به جاهای مختلف نجات می‌دهد اما همچنین به این معنی است که باید دستگاه خود را به طور منظم شارژ کنید. اجتناب از شارژ بیش از حد بسیار مهم است، اما همچنین باید به خاطر داشت که این باتری‌ها اغلب می‌توانند توسط شنوایی شناس شما نیز تعویض شوند.

تعمیر باتری آسیب دیده سمعک

یک مشکل رایج برای کاربران سمعک، باتری آسیب دیده است. این مشکل می‌تواند به سادگی نصب اشتباه باتری باشد یا به همان اندازه پیچیده باشد که مشکل برق سمعک به دلیل شل شدن یا معیوب بودن سیم وجود داشته باشد. در مورد مسائل پیچیده تر، محفظه باتری باید تعویض شود.

سمعک‌ها به‌راحتی آسیب می‌بینند، مخصوصا با استفاده منظم روزانه، به همین دلیل است که دانستن رایج‌ترین مشکلات سمعک برای همه کاربران سمعک مهم است. همانطور که با دانستن رایج ترین مشکلات، می توانید آنها را به طور موثرتری مدیریت کنید.

تعویض باتری سمعک

از آنجایی که باتری قطعه‌ای مصرفی نه تنها برای سمعک بلکه برای تمامی وسایلی می‌باشد که برای کارکردن نیازمند یک منبع تغذیه هستند باید گفت که مناسب ترین راه در مورد خراب شدن باتری خرید و تعویض یک باتری جدید می‌باشد.

برنداشتن زبانه باتری

باتری‌ها درای زبانه‌ای می‌باشد که با برداشتن این ‌زبانه ممکن است که هوا داخل باتری برود زمانی که این اتفاق بیوفتد باتری سمعک شما فعال شده و برق و انرژی درون باتری تخلیه می‌شود پس بهتر است که زمانی که از سمعک استفاده می‌کنید زبانه را دربیاورید.

استفاده از قانون ۵ دقیقه

بعد از برداشتن درب و زبانه باتری را بلافاصله درون سمعک قرار ندهید بلکه ۵ تا ۷ دقیقه صبر کنید تا هوای داخل سمعک خالی شود تا باتری شما سالم‌تر بماند و طول عمر آن افزایش پیدا کند.

افزایش طول عمر سمعک

بر کسی پوشیده نیست که دریافت سمعک می‌تواند زندگی یک فرد را بهبود بخشد. این دستگاه‌های باورنکردنی می‌توانند زمان را در کاهش شنوایی به عقب برگردانند، حس صدا را بهبود بخشند و آزادی بسیار بیشتری نسبت به آنچه که بدون آن‌ها داشتید به شما بدهند. البته، با این حال، این مزایا همیشه هزینه نیز دارد. از آنجایی که قیمت سمعک با تکنولوژی‌های جدید تر بسیار بالا است، منطقی است که بخواهید دستگاه شما تا حد ممکن دوام بیاورد. وقتی به این موضوع فکر می‌کنید، می‌توانید چندین مرحله را انجام دهید و ما آنها را تشریح کرده‌ایم تا بتوانید فورا روی بهبود عمر سمعک خود کار کنید.

۱. نظافت منظم سمعک

به لطف موقعیت آنها در داخل گوش، نمی‌توان از کثیف شدن سمعک جلوگیری کرد. هم جرم گوش و هم زباله‌های خارجی می‌توانند به سمعک شما راه پیدا کنند و سوراخ های صدا را مسدود کنند و به اجزای حساسی که باعث کارکرد سمعک شما می‌شوند آسیب بزنند. تمیز کردن سمعک یک یا دو بار در هفته باید برای حل این مشکل کافی باشد و شنوایی شناس شما خوشحال می‌شود که نحوه انجام این کار را به شما نشان دهد.

۲. محصولات زیبایی را از آنها دور نگه دارید

استفاده از محصولات زیبایی همراه با سمعک (hearing aids) هیچ اشکالی ندارد تا زمانی که مراقب باشید آنها را از سمعک دور نگه دارید. چیزهایی مانند مواد آرایشی، لوسیون‌ها، مرطوب کننده‌ها، عطرها، پودرها، اسپری مو و حتی کرم ضد آفتاب می‌توانند وارد عناصر کوچک و ظریف سمعک شما شوند و آسیب زیادی به سمعک شما وارد کنند که می‌تواند طول عمر آنها را کوتاه کند یا حتی آنها را کاملا خراب سازد.

۳. فناوری موجود در سمعک

یک عامل شگفت‌انگیز که می‌تواند بر طول عمر سمعک تأثیر بگذارد، فناوری است. نمی‌توان مزایای بسیاری مرتبط با سمعک سازگار با آیفون یا اندروید (سمعک دیجیتال) یا سمعک بسیار قابل تنظیم در محیط های مختلف داخلی و خارجی (سمعک هوشمند) را انکار کرد. با این حال، تمام آن اجزا و قطعات کوچک می توانند طول عمر سمعک را نیز کوتاه کنند. کاری که می‌توانید برای به حداقل رساندن این خطر انجام دهید این است که به دستورالعمل‌های سازنده توجه ویژه‌ای داشته باشید تا مطمئن شوید که به درستی از دستگاه خود مراقبت می کنید. شنوایی شناس همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا از طریق بازرسی در طی بازدیدهای منظم، عمر سمعک خود را به حداکثر برسانید.

۴. گوش هایتان را تمیز نگه دارید

علاوه بر تمیز نگه داشتن خود سمعک‌ها، تمیز نگه داشتن گوش‌ها نیز برای شما مهم است. تمیز نگه داشتن سمعک‌ها و گوش‌ها از جرم گوش می‌تواند نیاز به تعمیر سمعک را کاهش دهد. جرم گوش یک ترشح کاملا طبیعی و ضروری گوش است، اما اگر در درگاه‌ها یا شکاف‌های سمعک گیر کند، می‌تواند باعث دردسر شود. برای اینکه جرم گوش را به حداقل برسانید، روزانه گوش‌ها را با یک پارچه شستشو تمیز کنید.

اگر مشکوک هستید که مقدار موم گوش‌های شما خارج از محدوده طبیعی است یا سمعک‌های شما به طور مداوم مسدود می شوند، برای راهنمایی ها یا گزینه‌های بیشتر با متخصص شنوایی خود تماس بگیرید. به خاطر داشته باشید که قرار دادن گوش پاک کن یا هر چیز تیز در گوش برای تمیز کردن آنها بی خطر نیست. استفاده از این موارد می‌تواند جرم گوش را به عمق گوش فشار دهد یا پرده گوش را سوراخ کند.

چه زمانی برای تعمیر خرابی سمعک مراجعه کنیم؟

با وجود بهترین و مجدانه‌ترین تلاش‌های شما، همه سمعک‌ها احتمالا در مقطعی نیاز به تعمیر خواهند داشت. در اینجا زمانی است که باید به متخصص شنوایی سنجی در تهران برای تعمیر سمعک  مراجعه کنید.

• اگرشما سعی کرده‌اید عیب یابی کنید و سمعک شما هنوز به درستی کار نمی کند.
• فیدبک یا سوت زدن بیش از حد می‌تواند نشان دهنده تنظیم نامناسب سمعک سفارشی یا قالب گوش سمعک پشت گوشی باشد. حتی اگر وسایل کمکی شما در ابتدا خوب جا بیفتند، گوش‌ها می‌توانند در طول زمان اندازه و شکل خود را تغییر دهند، به خصوص اگر بیمار بوده اید یا وزن شما به طور قابل توجهی تغییر کرده است.
• اگر یکی از سمعک‌های شما به‌طور جبران‌ناپذیری آسیب دیده باشد، بدنه اش ترک خورده است یا سوراخ‌های قابل مشاهده‌ای در هر جای پوسته یا صفحه ظاهری وجود دارد.

شنوایی‌ پزشک شما ممکن است بتواند برخی از تعمیرات را در مطب انجام دهد، و سپس شما برای چند روز بدون سمعک خود بمانید. گاهی اوقات، این امر امکان پذیر نیست. آنها می‌توانند به شما بگویند که تعمیر توسط شرکت اصلی چقدر طول می‌کشد و اگر سمعک‌های شما تحت ضمانت نیستند، هزینه‌های مرتبطی وجود دارد یا خیر.

مواردی که باید قبل از مراجعه به مرکز شنوایی در مورد سمعک چک کنید

سمعک‌ها شگفتی‌های کوچک فناوری هستند. علیرغم اندازه کوچکشان، دارای قطعات پیچیده زیادی هستند و در هر ثانیه بسیاری از عملکردهای پیشرفته را انجام می‌دهند. اگر مشکوک هستید که سمعک شما نیاز به تعمیر دارد، این مراحل را قبل از تماس با متخصص شنوایی خود امتحان کنید. این راهنمای عیب یابی دقیق می‌تواند کمک کند. همچنین ممکن است شناسایی بخش‌های مختلف سمعک مفید باشد تا اصطلاحات آن را بدانید. اگر سمعک شما هنوز به درستی کار نمی‌کند، مراحل زیر ممکن است قبل از تماس با یک متخصص شنوایی شناسی انجام شود:

1. بررسی کنید تا مطمئن شوید سمعک روشن است: این کار ساده به نظر می‌رسد، اما به هر حال بررسی کنید، به خصوص اگر هنوز به استفاده و داشتن سمعک عادت نکرده‌اید.
2. صدا را زیاد کنید: مطمئن شوید که کنترل صدا در سطح مناسبی است و به طور تصادفی کم نشده یا تغییر نکرده است.
3. باتری را بررسی کنید: اگر باتری‌های یکبار مصرف دارید، مطمئن شوید که باتری‌های شما به درستی در سمعک قرار گرفته اند. باتری‌های خود را تست کنید یا باتری‌های تازه را امتحان کنید تا مطمئن شوید که مشکل از باتری‌ها نیست. اگر باتری هایتان از نوع قابل شارژ است ابتدا مدتی آن را به شارژر متصل کنید تا مطمئن شوید شار دارد.
4. اگر یک مدل پشت گوشی دارید، لوله را بررسی کنید: لوله سمعک‌های پشت گوشی گاهی اوقات ممکن است به مرور زمان آسیب ببیند یا فرسوده شود. اگر لوله‌های سمعک علائمی از ساییدگی یا شکستگی نشان می‌دهد، متخصص شنوایی‌تان می‌تواند آن را به سرعت و به راحتی در مطب خود برطرف کند.

شرایط تعمیر سمعک

به محض خرید سمعک، دستگاه تحت پوشش گارانتی قرار می‌گیرد. سازنده حداقل یک سال پوشش کامل خسارت، آسیب و تعمیر را ارائه می‌دهد. برای سمعک‌هایی با فناوری پیچیده تر، گارانتی طولانی‌تر است. در حالی که پوشش از طرف سازنده سمعک است، این پزشک شماست که قرارداد را انجام می‌دهد. اگر در زمانی که تحت گارانتی هستید با سمعک مشکل دارید، ابتدا با شنوایی شناس در شنوایی سنجی یا ارائه دهنده سمعک خود تماس بگیرید.

موم و رطوبت کانال‌های گوش رایج‌ترین دلایلی هستند که سمعک‌ها نیاز به تعمیر دارند. برای سمعک‌های پشت گوشی، شنوایی‌شناسان معمولا می‌توانند چیزهایی مانند لوله یا سیم را در مطب، از طریق لوازمی که در دست دارند، جایگزین کنند. در سمعک‌های داخل گوشی یا سمعک‌های سفارشی، که جرم باعث می‌شود سمعک دچار اعوجاج یا کار متناوب شود، این فرآیند زمان‌برتر است. در این مورد، سمعک باید برای تعمیر به سازنده بازگردانده شود که معمولا زمان می‌برد.

چه تعمیرات در دفتر انجام شود و چه نیاز به ارسال دستگاه‌ها باشد، هزینه‌ها پوشش داده می‌شود. ضمانت‌نامه معمولا شامل بازدیدهای داخل مطب بدون هزینه در طول مدت گارانتی می‌شود، اگرچه که این ضمانت‌نامه می‌تواند از ارائه‌ دهنده سمعک به ارائه دهنده‌ی دیگر اندکی متفاوت باشد. همچنین گاهی گارانتی شامل شکستگی و قرار گرفتن در آب نمی‌شود بنابراین باید مراقب سمعک‌های خود باشید.

این مطلب زیر نظردکتر سید محمدرضا تقوی کاندیدای دکتری تخصصی شنوایی و تعادل دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدیریت مرکز ارزیابی شنوایی دانیال نوشته شده است.

سوالات متداول