احتمالا برای شما هم پیش آمده است که برای تمیز کردن گوش خود، پس از حمام و یا در صورت خارش، از گوش پاک کن و یا سایر ابزارها استفاده کنید. اما آیا می‌دانستید که این کار باعث فشار دادن سرومن‌ها یا همان اجرام گوش به قسمت‌های داخلی شده و در نتیجه باعث ایجاد جرم فشرده گوش می‌شود؟ البته این اتفاق ممکن است به صورت خود به خودی و در گذر زمان و یا فعالیت فک نیز، روی دهد. اما در این صورت باید چکار کنیم؟ قبل از هر چیز، بدانید که استفاده مجدد از گوش پاک کن و ابزار دیگر برای بیرون آوردن این اجرام، تنها مشکل را بدتر می‌کند. ضمن اینکه این وسایل به پوست و پرده گوش شما نیز آسیب می‌زنند و موجب پارگی پرده گوش شما می‌شود در ادامه مطلب با بهترین مرکز شنوایی سنجی، کلینیک دانیال همراه باشید، تا با علائم جرم فشرده گوش و درمان آن آشنا شویم.

جرم فشرده گوش چیست؟

جرم گوش که با نام‌هایی چون وکس، سرومن و موم شناخته می‌شود، در واقع یک ماده زرد رنگ چرب است، که توسط بدن برای محافظت در مقابل اجرام و آلودگی‌های خارجی تولید می‌شود. جرم گوش شاید در نگاه اول آزار دهنده و یا کثیف و یک چیز اضافه بنظر برسند، که همین تصور خود دلیلی است که بیشتر افراد با ابزاری چون گوش پاک کن، سعی می‌کنند که آنها را خارج کنند. اما جالب است بدانید این ماده علاوه بر اینکه به آلودگی‌های خارجی، ذرات، گرد و غبار و حشرات و قارچ ها اجازه ورود نمی‌دهد و آنها را به دام می اندازد، باعث چرب ماندن گوش نیز می‌شود.

اما شما با گوش پاک کن یا وسایل دیگر آنها را فشرده کرده و به عقب حل می‌دهید و در نتیجه جرم فشرده گوش پدید می‌آید. این جرم، حقیقتا آزاردهنده است و باید خارج شود. البته گاها این جرم می‌تواند به صورت خود به خودی نیز به وجود آید. چه عمدا و چه سهوا، وجود این جرم در گوش شما، مختل کننده شنوایی شما خواهد شد. همچنین از بین رفتن این ماده، منجر به خشک و مرطوب شدن و در معرض عفونت قرار گفتن گوش می‌شود. هر چند که این جرم خود پس از مدتی خشک شده و همراه با آلودگی‌ها از گوش خارج می‌شود و نیاز برخی افراد به شستشوی گوش را از بین می‌برد، اما تجمع و سفت شدن آن به دلایل استفاده از گوش پاک کن و یا به مرور زمان، می‌تواند منجر به تولید جرم فشرده گوش شود، که بر خلاف سرومن، عوارض زیادی به دنبال دارد. برای درمان جرم فشرده گوش، حتما باید به پزشک مراجعه کرده و از درمان خانگی  اکیدا” خودداری کنید.

علائم جرم فشرده گوش

همان طور که گفته شد، تجمع و سفت شدن جرم گوش منجر به تولید جرم فشرده گوش شده، که در نتیجه مسدود سازی گوش را به دنبال دارد. مسدود شدن گوش در کاهش شنوایی و ایجاد عوارض دیگر، تاثیر بسیاری دارد. البته این بیماری عوارض دیگری نیز دارد. اما از کجا باید متوجه شویم که دچار انسداد جرم گوش شده‌ایم، تا بتوانیم آن را درمان کنیم؟ در پاسخ باید گفت که علائم این مشکل عبارتند از:

• درد گوش
• عفونت گوش
• خارش گوش
• احساس پری و وجود جرم در گوش
• حس عدم تعادل ناشی از سرگیجه و حالت تهوع
• سرفه های مکرر که بر اثر فشار انسداد گوش پدید آمده و می تواند عصب گوش را تحریک کند

توجه داشته باشید که جرم فشرده گوش مشکلات زیادی را به دنبال دارد و حتی می‌تواند باعث خرابی سمعک نیز بشود. و به تعمیر سمعک نیاز پیدا کنید لذا در صورت ابتلا، به جای استفاده از گوش پاک کن و حادتر کردن شرایط، حتما از راه های درمان اصولی استفاده کنید و به پزشک متخصص مراجعه کنید.

دلایل و عوامل ایجاد جرم فشرده گوش

هرچه مقدار جرم گوش یا سرومن‌های تولید شده در شخص بیشتر باشد، احتمال انسداد گوش و ایجاد جرم فشرده گوش نیز بیشتر است. عوامل مختلفی می‌توانند باعث ایجاد جرم گوش و انسداد شوند. برای مثال در صورتی که به شنا می‌روید، گوش شما بیشتر از حد معمول جرم تولید می‌کند. هم چنین این زیاد بودن جرم گوش، می‌تواند مادرزادی نیز باشد. قرار دادن طولانی مدت اشیائی چون هندزفری و یا سمعک نامرئی و قالب سمعک پشت گوشی نیز، جلوی خروج طبیعی جرم گوش را گرفته و در نتیجه آن را درون گوش حبس می‌کنند. وسایل پیشتر ذکر شده مانند گوش پاک کن نیز، که معمولا برای رفع خارش یا تمیزی گوش به کار گرفته می‌شوند، این مشکل را حادتر می‌کنند. به طور کلی باید استفاده از وسایلی چون گوش پاک کن، گیره موی سر، کلید و دستمال کاغذی برای گوش را برای خود منع کنید.

تاثیرات جرم فشرده گوش بر شنوایی

اگر شما و یا یکی از اطرافیانتان دچار کاهش شنوایی شده‌اید، به احتمال خیلی زیاد شما دارای جرم فشرده گوش هستید. این اجرام به مرور سد راه مجرای گوش شده و جلوی انتقال درست صدا را می‌گیرند. این گونه کاهش شنوایی با احساس کیپی گوش همراه هست، که با حمام و استخر بدتر می‌شود. البته جای نگرانی نیست. چرا که این کم شنوایی موقت بوده و به راحتی با شستشوی گوش از بین می‌رود.

درمان جرم فشرده گوش

اکثر افراد با مشاهده اولین علائم از این بیماری، فورا اقدام به درمان‌های خانگی چون استفاده از گوش پاک کن و یا داروهای بدون تجویز و گیاهی می‌کنند. اما باید بدانید که اینکار اشتباه هست و می‌تواند مشکل شما را بدتر کند. حتی ممکن است شما دارای جرم گوش فشرده نباشید و علائم شما دلیل دیگری داشته باشد پس قبل از هر چیز باید بدانید که نباید از شیوه‌های خانگی و ابزارها برای از بین بردن آن استفاده کنید. بهترین درمان برای جرم فشرده گوش، مراجعه به پزشک است. در اکثر مواقع پزشک ابتدا قطره گوش تجویز کرده، که باید برای مدتی استفاده کنید. معمولا با استفاده از قطره گوش، جرم گوش نرم شده و طی چند روز خود به خود خارج می شود. اما در صورتی که قطره گوش اثر نکند، شستشوی گوش الزامی است.

در این روش از دستگاهی استفاده می‌شود، که آب را با فشار وارد گوش کرده و آن را شستشو می‌دهد. هر چند که این فرآیند کمی ناخوشایند است، اما نتیجه بسیار خوبی دارد. البته شستشوی گوش برای هر کسی مناسب نبوده و حتما باید با تشخیص پزشک صورت گیرد. برای مثال در صورتی که اخیرا جراحی گوش انجام داده باشید، این روش برای پاکسازی جرم فشرده گوش پیشنهاد نمی‌شود. دو روش دیگر با نام‌های جرم گیری دستی یا مکش و شمع گوش نیز وجود دارند.

در روش مکش، از ابزارهای کوچکی توسط پزشک برای خارج کردن جرم استفاده می‌شود، که این روش در صورت موثر نبودن شستشو جایگزین آن می‌شود. روش شمع گوش نیز که روشی کاملا جدید است، با استفاده از قرار دادن پنبه یا لوله کتان توخالی در گوش صورت می‌گیرد. البته این روش برای درمان جرم فشرده گوش، هنوز به طور کامل تایید نشده است.

شستشوی گوش

یکی از راه‌های خارج کردن جرم‌های فشرده موجود در گوش شستشوی گوش می‌باشد، اگر استفاده از قطره کارامد نباشد. پزشک اقدام به شستشوی گوش فرد می‌کند، در گذشته این کار با روش‌های مختلفی انجام می‌شد که امروزه استفاده از روش‌های الکترونیکی بهترین روش شستشوی گوش محسوب می‌شود. یکی از روش‌های مرسوم در این مورد وارد کردن فشار زیاد آب درون گوش می‌باشد. در روش الکترونیکی آب وارد شده داخل گوش به صورت کاملا کنترل شده وارد گوش می‌شود و میزان آب را کنترل می‌کند. اگر جرم موجود در گوش خیلی زیاد باشد لازم است که پزشک بعد از هر چند بار شستشوی گوش درون گوش را با اتوسکوپ ببیند.

جمع بندی

اجرام گوش مواد حفاظتی تولید شده توسط بدن هستند. جرم فشرده گوش می‌تواند بسیار آزار دهنده باشد. چرا که باعث کاهش شنوایی و حالت تهوع و سرگیجه می‌شود. این نکته را هم می‌توان گفت که این بیماری می‌تواند یکی از دلایل وزوز گوش در افراد نیز باشد. برای آنکه از بروز آن جلوگیری کنید، به هیچ عنوان از گوش پاک کن و دیگر ابزارها برای پاک کردن گوش استفاده نکنید. البته این مشکل ممکن است خود به خودی و در اثر برخی فعالیت‌هایی چون شنا نیز رخ دهد. در صورتی که علائم گفته شده را داشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید، تا سریعا درمان شود.

رایج‌ترین راه‌های درمان جرم فشرده گوش، استفاده از قطره گوش و شستشوی گوش هستند. دقت داشته باشید که به هیچ عنوان بدون مشاوره پزشک، اقدام به تمیز کردن گوش خود نکرده و از ابزارهای مختلف استفاده نکنید. چرا که مشکل شما وخیم تر خواهد شد. جرم فشرده گوش یکی دیگر از بیماری‌های ناشنوایی مانند سکته گوش است که می‌تواند آسیب‌های فراوانی را به شنوایی شما وارد کند در این مطلب در ادامه آشنایی با بیماری‌های مختلف شنوایی سعی کردیم در این باره با شما صحبت کنیم.

این مطلب زیر نظردکتر سید محمدرضا تقوی کاندیدای دکتری تخصصی شنوایی و تعادل دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدیریت مرکز ارزیابی شنوایی دانیال نوشته شده است.

کلینیک شنوایی سنجی دانیال

منبع:healthline

سوالات متداول

جرم فشرده گوش چیست؟

• جرم گوش که با نام هایی چون وکس، سرومن و موم شناخته می شود، در واقع یک ماده زرد رنگ چرب است، که توسط بدن برای محافظت در مقابل اجرام و آلودگی های خارجی تولید می شود.

علائم جرم فشرده گوش چه چیزهایی هستند؟

• درد گوش، عفونت گوش، خارش گوش، همچنین از دلایل وزوز گوش، احساس پری و وجود جرم در گوش، حس عدم تعادل ناشی از سرگیجه و حالت تهوع، سرفه های مکرر که بر اثر فشار انسداد گوش پدید آمده و می‌تواند عصب گوش را تحریک کند.