علم پزشکی همه روزه دارای پیشرفت های زیادی برای درمان بیماری های مختلف است، در چند سال اخیر حتما نام سلول های بنیادی و تاثیر آن را در درمان بیماری های مختلف شنیده اید، اما درمان کم شنوایی با سلول بنیادی موضوعی است که در چند سال اخیر مورد بحث بوده و دانشمندان و پزشکان در این باره صحبت کرده اند هرچند که این نوع درمان هنوز به مرحله انسانی نرسیده اما دانستن بیشتر در این مورد می تواند در آینده به ما کمک کند.

سال ها است که کم شنوایی  مشکلی بزرگ در جهان به شمار می آید و کهولت سن نقش به سزایی در تشدید آن دارد. تا کنون راه های مختلفی برای درمان این موضوع پیشنهاد شده. مثل استفاده از سمعک. اما هیچکدام به طور اساسی کم شنوایی را درمان نخواهند کرد. گوش ما از سه بخش اصلی تشکیل شده و منشا اصلی شنوایی ما در قسمت گیجگاه قرار دارد. گوش خارجی، قسمت لاله گوش، مجرای شنوایی و پرده صماخ می باشد و گوش میانی، کوچکترین استخوان های بدن شما را در خود جای می دهد. حالا که با بخش های مختلف گوش آشنا شدید بهتر است به سراغ سلول های بنیادی برویم. در ادامه با همه چیز درباره درمان کم شنوایی با سلول بنیادی آشنا خواهید شد.

بیشتر بخوانید: کم شنوایی در کودکان چگونه است؟

سلول بنیادی چیست؟

سلول های بنیادی، سلول های خاصی از انسان هستند که قابلیت تبدیل شدن به انواع مختلف سلول ها را دارند. آنها می توانند از سلول های ماهیچه ای تا سلول های مغز را شامل شوند. یکی از مهم ترین ویژگی های این سلول ها تقسیم سریع و قابلیت تبدیل آن ها است که در علم پزشکی کمک بزرگی می کند. در برخی موارد آنها می توانند بافت های آسیب دیده را نیز ترمیم کنند. محققان بر این باورند که درمان های مبتنی بر سلول های بنیادی ممکن است روزی برای درمان بیماری های جدی مانند فلج و بیماری آلزایمر مورد استفاده قرار گیرند. یکی از مواردی که در آن از این سلول ها استفاده می شود، درمان کم شنوایی با سلول بنیادی است. به طور کلی سلول های بنیادی به سه دسته جنینی ، بالغ و خون تقسیم بندی می شوند. سول های بنیادی یکی از انواع این سلول ها است که از توده سلو های جنین ۱۴ تا ۱۶ گرفته می شود و این سلول ها قابلیت نو سازی کامل سلول های یک فرد را دارد. سلو های بنیادی بالغ هم بعد تولد از بافت های مختلف فرد گرفته می شود. در اخر نیز سلو های بنیادی خون نیز از بند ناف خارج می شود.

 بیشتر بخوانید:همه چیز درباره سمعک کودکان 

نقش سلول های بنیادی در علم پزشکی

محققان با پژوهش های جدید، روز به روز بیشتر به کاربرد ها و نقش سلول هاس بنیادی در علم پزشکی پی می برند. آلزایمر، سرطان، دیابت، پارکینسون و کم شنوایی، در دسته بیماری هایی قرار می گیرند که سلول های بنیادی نقش مهمی را در درمان آنها ایفا می کند. مثلا در بیماری دیابت که علت اصلی آن کمبود انسولین است، می توان به کمک سلول های بنیادی تولید انسولین را در بدن افزایش داد. در سرطان هم، سلول های بنیادی می توانند تومور را برای همیشه غیر فعال کنند. البته در بعضی موارد پیشرفته ممکن است این کار نتیجه ای نداشته باشد و صرفا در حال بررسی است. نقش سلول های بنیادی در علم پزشکی آنقدر مهم و زیاد است که نمی توان به همه کارکردهای آن اشاره کرد.در مورد درمان همه بیماری ها با سلول های بنیادی بررسی ها و تحقیقات جدی روی آن انجام می شود که امیدوار کننده است.

درمان کم شنوایی با سلول های بنیادی چگونه ممکن است؟

این روزها، مطالب مختلفی درباره درمان کم شنوایی با سلول های بنیادی می شنویم اما آیا همه آنها درست است؟ باید به این موضوع توجه کرد که کم شنوایی انواع و علل مختلفی دارد. کم شنوایی یک طرفه و دیگر کم شنوایی ها  ناشنوایی ها می باشد و  مثلا اگر علت آن به گوش میانی یا پرده گوش برگردد، با جراحی درست می شود. گاهی اوقات هم راه درمان، کاشت حلزون یا استفاده از سمعک است. معمولا وقتی مشکل شنوایی، حسی-عصبی باشد از این راه استفاده می کنند. به هر حال می توان به درمان قطعی کم شنوایی امیدوار بود، اما این درمان به وسیله سلول های بنیادی، هنوز به مرحله اجرا روی انسان نرسیده و در مرحله حیوانی به سر می برد. اما چون سول های بنیادی قابلیت تقسیم دارند و می توانند قسمت های آسیب دیده را ترمیم کنند، می توان به این درمان کم شنوایی با سلول بنیادی  امیدوار بود اما هنوز به مرحله اجرا نرسیده و در دست بررسی است.

انواع مختلف کم شنوایی

کم شنوای انواع مختلفی دارد و به علت های خاص و ویژه ای ممکن است برای فرد اتفاق بیوفتد

۱- کم شنوایی انتقالی

کم شنوایی انتقالی نتیجه اختلال در گوش خارجی یا گوش میانی است. اگر مشکل کم شنوایی شما از نوع انتقالی است، باید خوشحال باشید چون این مورد معمولا خیلی جدی نیست و معمولا به دلیل جرم گرفتن گوش یا وجود مایع در آن است. البته موارد جدی دیگری مثل پاره شدن پرده گوش نیز وجود دارد که می تواند کمی دردسرساز باشد. راه درمان کم شنوایی انتقالی معمولا جراحی یا استفاده از دارو است و سمعک برای آن تجویز نمی شود.

کم شنوایی انتقالی

۲- کم شنوایی حسی_عصبی

کم شنوایی حسی عصبی جدی تر و طبیعتا درمان آن هم پیچیده تر است. وقتی سلول های گوش به خصوص سلول های موئی آسیب ببینند، گوش داخلی دچار اختلال می شود. سلول های موئی چون دوباره رشد نمی کنند و قابلیت ترمیم شدن ندارند، از اهمیت زیادی برخوردارند. این نوع کم شنوایی، از نوع دائمی است و محققان در تلاشند تا راه درمان این نوع کم شنوایی را با سلول های بنیادی پیدا کنند. علاوه بر آن، کهولت سن می تواند کم شنوایی حسیعصبی را تشدید کرده و درمان آن را سخت تر کند.

سلول های نگهدارنده گوش

سلول های نگهدارنده گوش، دسته ای از سلول های بنیادی هستند که در پستانداران تشکیل می شوند و توانایی آنها و میزان تکثیر شدنشان، نشان دهنده توانایی ترمیم آن ها است. گاهی اوقات این سلول های نگهدارنده باعث می شوند تا بخش هایی از گوش مثل حلزون، به طور خود به خود ترمیم شوند و خود را درمان کنند. البته این موضوع هنوز به طور علمی ثابت نشده است. چگونگی تقسیم سلول های نگهدارنده می تواند راه های جدیدی را برای درمان کم شنوایی با سلول های بنیادی روشن کند. نه تنها کم شنوایی بلکه درمان قطعی بسیاری از بیماری‌ ها در گرو سلول های بنیادی است.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره سمعک هوشمند

مورفوژنز گوش

مورفوژنز یا همان ریخت زایی، فعالیتی است که در آن، یک چیز شکل می گیرد. ساختار اصلی گوش انسان نیز در طول سه ماه اول و دوم بارداری به مرور شکل می گیرد. در واقع در طول این مدت، گوش داخلی الگودهی می شود و به یک شکل قابل تشخیص می رسد. پس از تشکیل بافت اولیه گوش، کم کم قدرت شنوایی ایجاد می شود. حالا بعضی به طور مادرزادی دچار کم شنوایی هستند و این کم شنوایی می تواند در ریخت زایی نادرست شکل داشته باشد که ممکن است به وسیله سلول های بنیادی در آینده بر طرف شود.

بیشتر بخوانید: سکته گوش چیست و چگونه اتفاق می افتد

جمع بندی

همانطور که در طول این مطلب بارها به آن اشاره کردیم درمان کم شنوایی با سلول  بنیادی فقط در مورد تحقیقات و آزمایش های اولیه بوده و محققان نتوانسته اند آن را برای درمان کم شنوایی انسان امتحان کنند هرچند که با پیشرفت هایی که ما امروزه در علم پزشکی در سراسر جهان شاهد هستیم این مهم در چند سال آینده دور از دسترس نخواهد بود و الان تنها راه درمان کم شنوایی همان استفاده سمعک برای عزیزان شما می باشد. پس چنانچه دچار بیماری های کم شنوایی هستید پس از مراجعه به شنوایی سنج بهتر است اقدام به خرید سمعک کنید. برای این کار هم می توانید با کلینیک شنوایی دانیال که جزو بهترین مرکز شنوایی سنجی در تهران است تماس بگیرید.

این مطلب زیر نظردکتر سید محمدرضا تقوی کاندیدای دکتری تخصصی شنوایی و تعادل دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدیریت مرکز ارزیابی شنوایی دانیال نوشته شده است.

منبع: healthline

سوالات متداول

درمان کم شوایی با سلول بنیادی ممکن است؟

این درمان در سال های اینده به احتمال زیاد به مرحله انسانی برسد اما هنوز به صورت قطعی تست نشده است