در دنیای امروزی، به علت افزایش جمعیت، ماشین‌آلات و سبک زندگی نیز به خصوص در کشورهای جهان سومی و در حال پیشرفت، آلودگی صوتی یک مسئله جدا نشدنی و تفکیک ناپذیری از زندگی است.مردم نیز در حال حاضر از وسایل مختلفی همچون هدفون، هندزفری و سیستم‌های صوتی گوناگون به دلیل کاردبردهای متنوعی مانند گوش کردن به موسیقی استفاده می‌کنند که در نهایت همه این موارد دست به دست یکدیگر داده و باعث شده‌اند تا اختلال شنوایی و علائم کم شنوایی، یکی از مشکلات شایع برای انسان باشد.

شاید شما به صورت موقت یا دائمی به دلایل مختلفی دچار شرایط ناخوشایندی و آزاردهنده در حالت شنیداری شده باشید که حس کنید صدایی مانند سوت، جیرجیر، تیک تاک و مواردی دیگر از این دست، در گوشتان شنیده می‌شود.مطمئنا این موارد و حس ناخوشایندی که به صورت عامیانه، مردم از آن به عنوان وزوز گوش یا سوت گوش یاد می‌کنند باعث ناراحتی هر کسی شده و آرامش هر فردی را از او می‌گیرد. به همین خاطر است که شناخت و تشخیص صحیح و همچنین درمان سریع این مشکلات می‌تواند یکی از اولویت‌های زندگی هر فردی باشد.

ما در این مقاله در کنار شما همراهان عزیز کلینیک دانیال، به بررسی مواردی چون وزوز گوش و سوت گوش همراه با علل، روش تشخیص و درمان آن‌ها می‌پردازیم و همچنین ارتباط وزوز گوش را با کم شنوایی بررسی میکنیم. امیدواریم که مطالب بیان شده در این مقاله بتواند به شما برای رهایی از این مسئله کمک بکند.

وزوز گوش (tinnitus) زمانی اتفاق می‌افتد که هیچ ‌گونه صدایی از یک منبع خارجی شنیده نمی‌شود؛ اما شما صدای زنگ و یا صدای دیگری را می‌شنوید. صدایی که شما آن را احساس می‌کنید معمولاً مانند صدای کلیک کردن، وزوز کردن و سوت کشیدن می‌باشد. معمولاً این صدا می‌تواند یا خیلی بلند باشد و یا خیلی کم باشد. بعضی از افراد در یک گوش خود همچین صدایی را می‌شنوند و برخی از افراد از طریق دو گوش خود متوجه این صدا می‌گردند. به این مشکل، بیماری گفته نمی‌شود اما می‌تواند نشانه یک بیماری دیگر باشد.

به عنوان مثال، اگر مشکلی در سیستم شنوایی شما به وجود آید با وزوز گوش متوجه این مشکل خواهید شد. سیستم شنوایی بدن ما شامل عصب شنوایی، بخشی از مغز و گوش می‌باشد که مجموعه این سیستم صدا را برای شنیدن ما پردازش می‌کند. شایع‌‌ترین بیماری که منجر به وزوز گوش در سیستم شنوایی می‌‌‌گردد مربوط به کم‌شنوایی می‌باشد. این مشکل ممکن است به صورت ناگهانی پدیدار شود و یا ممکن است به صورت تدریجی به وجود آید.

درمان به صورت قطعی وجود ندارد بلکه روش‌هایی که وجود دارد باعث می‌شود تا شما بتوانید با کمک آنها این صداها را مدیریت نمایید. یعنی شما با استفاده از این روش‌ها می‌‌توانید شدت این صدا را کاهش دهید و باعث افزایش کیفیت شنوایی خود گردید. ویدئو زیر از دکتر تقوی درباره دلایل وزوز گوش و روش های درمان وزوز گوش را مشاهده کنید تا بیشتر با این بیماری شایع آشنا شوید.

وزوز گوش (سوت گوش) چیست؟

به بیان ساده سوت گوش یا وزوز گوش، به حالتی اطلاق می‌شود که فرد صدایی چون سوت، زنگ، جیرجیر، صدای کلیک کردن، صدای دریا و مواردی از این دست را در یک گوش یا هر دو گوش خود می‌شنود. اما این در حالی است که این صداها وجود خارجی ندارند و منبع واقعی برای آنها وجود ندارد. این صداها می‌تواند بسیار آرام باشد به طوری که به سختی شنیده می‌شود و مددجو به سختی متوجه آن می‌شود. گاهی نیز می‌تواند به حدی بلند باشد که مددجو به طور کلی کلافه شده و باعث حواس‌پرتی او از زندگی روزمره‌اش می‌شود.

وزوز گوش ممکن است در بعضی از افراد هر از گاهی اتفاق بیافتد. مثلا مددجو به پزشک مراجعه کرده و ادعا می‌کند هر چند ساعت یک‌بار یا در یک شرایط خاصی این صداها را می‌شنود. اما سوت گوش در بعضی از بیماران به صورت دائمی است یعنی از صبح تا شب به طور ممتد این صدا در گوش آن‌ها وجود داشته و باعث آزار آن‌ها می‌شود. این مشکل، معمولا به خودی خود یک بیماری نیست بلکه نشان‌دهنده مشکلات دیگر است که در ادامه به این موارد اشاره خواهیم کرد. وزوز گوش در اغلب موارد موردی نیست که باعث آزار زیادی شود و بسیار نیز فراگیر است.

در ۱۵ تا ۲۰ درصد از افراد این مشکل شایع به وجود می‌آید. این وزوز نشانه بروز بیماری‌های زمینه‌ای مثل آسیب دیدن گوش، اختلال سیستم شنوایی و از دست دادن شنوایی به دلیل بالا رفتن سن می‌باشد. شایع‌ترین نوع وضعیتی که فقط خود فرد متوجه آن می‌گردد وزوز ذهنی می‌باشد که این صدا می‌تواند به دلیل به وجود آمدن مشکلاتی در گوش داخلی، میانی و خارجی ایجاد گردد یا به احتمال دیگر اگر آن بخشی از مغز که برای شما سیگنال‌های عصبی را به صورت صدا تفسیر می‌نماید آسیب ببیند و یا دچار مشکلی گردد که ممکن است صدای وزوز را بشنوید. البته برخی دیگر از افراد دچار وزوز عینی می‌گردند به این صورت که وقتی پزشک متخصص آن‌ها را معاینه می‌کند نیز این صدای وزوز را می‌شنود. این مدل از وزوز، یک نوع نادر از انواع آن می‌باشد که به دلیل وجود اختلالاتی در عروق و یا در استخوان گوش میانی ایجاد می‌گردد.

مهمترین دلایل وزوز گوش

بیماری‌های شنوایی هر کدام دلایلی دارند هرچند که این دلایل کوچک باشند اما می‌تواند موجب مشکلات بزرگی در سیستم شنوایی شما شود به همین خاطر شما را با مهم‌ترین عوامل و دلایل وزوز گوش آشنا خواهیم کرد و با شما سخن خواهیم گفت:

• کم شنوایی

در گوش داخلی یک سری سلول‌های بسیار ریز و ظریف وجود دارند که به آنها حلزون گوش می‌گویند. حلزون گوش، امواج صوتی را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند که بعد از دریافت این سیگنال‌ها، حلزون‌ها در گوش به حرکت در می‌آیند و در نهایت می‌توانند توسط مغز تفسیر شوند. با افزایش و کهولت سن که موجب پیر گوشی در افراد می‌شود که این سلول‌ها ممکن است خم یا شکسته شوند و به تدریج موجب وزوز گوش در افراد شوند.

• عفونت گوش

یکی دیگر از عوامل مهم وزوز، جرم‌های فشرده گوش می‌باشد. وقتی که مایع گوش در داخل گوش زیاد جمع شود و موجب فشار بیش از حد بر روی گوش شود، وزوز گوش اتفاق می‌افتد.

• ضربه به سر

سر یکی از حساس‌ترین نقاط بدن می‌باشد و ضربه خوردن به آن می‌تواند موجب مشکلات بسیار خطرناکی برای افراد بوجود بیاورد و در اینجا هم ممکن است ضربه خوردن به سر موجب وزوز گوش شود و اختلالت زیادی را در سیستم شنوایی افراد بوجود بیاورد.

• مصرف برخی از داروها

جالب است بدانید که مصرف برخی داروها نیز از دلایل وزوز گوش می‌باشد و در بسیاری از موارد قطع این داروها می‌تواند وزوز را در گوش شما کاهش و یا از بین ببرد. برخی از داروهایی که می‌تواند موجب وزوز شود یا در گوش شما تشدید کنند:

مانند آنتی بیوتیک‌ها، داروهای ضد افسردگی و داروهایی که افراد برای درمان سرطان استفاده می‌کنند و همینطور داروهای غیر استروییدی و ضد مالاریا از این دسته داروها می‌باشند.

چهار عاملی که در بالا به آن اشاره کردیم از شایع ترین و اصلی‌ترین دلایل وزوز گوش در افراد بود اما دلایل دیگری هستند که طبق بررسی‌ها، تجربه افراد و همنیطور نظرات پزشکان جمع آوری شده‌اند:

• بیماری منیر

بیماری منیر، یک اختلال در گوش است که این بیماری اغلب به علت التهابات و عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی در داخل گوش ایجاد می‌شود. همچنین علائمی به همراه دارد که شامل سرگیجه و عدم برقراری تعادل هستند. همچنین، بیماری منیر می‌تواند با تهوع، استفراغ و گاهی اوقات افزایش حساسیت نوری همراه باشد.

• اختلال عملکرد شیپور استاس

شیپور استاش یکی از لوله‌های داخل گوش است که گوش میانی را به قسمت فوقانی و بالایی گوش متصل می‌کند، منبسط شدن این لوله ممکن است موجب وزوز گوش در فرد شود.

• اتوسکلروز

زمانی که استخوان‌های گوش میانی دچار تغییراتی شوند و به اصطلاح سفت شوند می‌تواند از دلایل وزوز گوش نیز باشد این مورد بیشتر به صورت ارثی اتفاق می‌افتد.

• اسپاسم عضلانی در گوش داخلی

از دیگر عوامل و دلایل وزوز گوش در افراد را می‌توان منقبض شدن و اسپاسم عضلات گوش داخلی دانست، از لحاظ علمی هنوز هیچ دلیلی برای این مورد توضیح داده نشده است و البته به عقیده بسیاری از پزشکان این مشکل می‌تواند ناشی از بیماری ام اس نیز باشد.

• نوروم آکوستیک

تقریبا تمامی بیماری‌های شنوایی می‌تواند جزو علت‌های وزوز در گوش افراد باشد نوروم آکوستیک هم جزو همین موارد است. نوروم یک توده سرطانی خوش خیم است که در جمجمه ایجاد می‌شود و وضعیت شنوایی را کنترل می‌کند و تشدید آن می تواند موجب وزوز گوش شود.

عوامل دیگری نیز مانند دیابت ، فشار خون، مشکلات تیروییدی ، کم خونی و همینطور میگرن نیز می تواند از دلایل وزوز گوش باشد.

روش‌های درمان وزوز گوش

برای تمامی بیماری‌هایی که در زمینه گوش، کاهش شنوایی و همچنین اختلالات که منجر به وزوز گوش می‌شود؛ روش‌های درمانی مختلفی در نظر گرفته شده و پزشکان به بیماران خود توصیه می‌کنند. قابل ذکر است که بدانید که وزوز یک بیماری نیست بلکه یک علامت است.

به این ترتیب، استراتژی درمانی بهینه نباید در جهت کاهش علائم باشد بلکه باید برای از بین بردن بیماری باشد. همچنین، از آنجایی که وزوز گوش ممکن است نشانه یک اختلال جدی‌تر باشد، مهم است که قبل از تصمیم‌گیری در مورد درمان، علت پزشکی آن را پیدا کنید. تشخیص علت وزوز به واسطه‌ انواع ارزیابی‌ها به ویژه ارزیابی شنوایی آنلاین انجام می‌شود و متخصص گوش، حلق و بینی صلاحیت این تشخیص را دارد.

• دارو

دارویی برای درمان وزوز گوش وجود ندارد که بتواند تمامی بیمارانی که با این مشکل مواجه هستند را بهبود ببخشد. اما برخی از داروهای ضد افسردگی و ضد اضطراب وجود دارند که برای برخی از این بیماران که با مشکل وزوز مواجه هستند مفید است.

• عادت شنوایی یا درمان بازآموزی وزوز گوش

این تکنیک از دو جز اصلی یعنی مشاوره دستورالعمل‌‌ها و تولید کننده صدا‌های سطح پایین تشکیل شده است. در رابطه با بخش مشاوره دستورالعمل، مشاور آموزش‌های فشرده‌‌ای را در رابطه با علل و اثراتی که وزوز بر روی گوش و مغز می‌گذارد برای آگاه سازی بیمار تشکیل می‌دهد و مکانیسم مقابله با آن را نیز ارائه می‌دهد.

در بخش بعدی تولید کننده صدای سطح پایین را با استفاده از دستگاه‌های سمعک به شکل نرمی درست می‌کنند و در گوش قرار می‌‌دهند تا به این شکل مغز هم بتواند صدا و هم وزو‌زهایی که از طریق گوشی ایجاد می‌شود را درک کند. به این شکل مغز یاد می‌گیرد به صدا‌هایی که از طریق وزوز ایجاد می‌گردد بی‌اهمیت باشد. همچنین از این دستگاه می‌توانند برای حساسیت زدایی افرادی که بیش از حد ممکن، به صدا حساس هستند نیز استفاده کنند.

• موزیک درمانی

بسیاری از بیمارانی که از صدای وزوز رنج می‌برند متوجه شده‌اند که موسیقی به ویژه موسیقی‌‌های کلاسیک می‌تواند برای بخش لیمبیک مفید باشد. بخش لیمبیک یک پردازنده عاطفی در مغز می‌باشد که به صورت منفی با واکنش بیمارانی که به مشکل وزوز مبتلا هستند در ارتباط می‌باشد. موسیقی کلاسیک می‌تواند برای این قسمت هم تحریک کننده باشد و هم تسکین دهنده باشد.

• رفتار درمانی

این مشکل یعنی شنیدن صدای وزوز در گوش عموما با استرس عاطفی ایجاد می‌گردد. مشکلاتی مانند اضطراب، بی‌‌‌خوابی و افسردگی در افرادی که با وزوز گوش مواجه می‌گردند دیده می‌‌شود. در اینجا پزشک با استفاده از درمان شناختی رفتاری باعث می‌شود تا افرادی که مبتلا به صدای وزوز در ناحیه گوش هستند با این شرایط راحت‌ تر زندگی کنند.

یعنی در اینجا به جای آن که به فرد یاد دهند که چگونه می‌‌‌تواند این مشکل را بر طرف نماید به او یاد می‌دهند تا این مشکل را بپذیرد و با آن زندگی کند. فرد با استفاده از این روش کیفیت زندگی خود را افزایش داده و از اختلالاتی که باعث ایجاد مشکل در زندگی روزمره او می‌‌گردد، جلوگیری نماید.

• درمان اختلالات موانعی که وجود دارد

در آمریکا انجمنی با نام انجمن وزوز گوش وجود دارد که طبق تحقیقات و مطالعات این افراد مشکل وزوز معمولاً به دلیل کم شنوایی است. کم شنوایی می‌تواند ناشی از کهولت سن و یا  تحریک سیستم شنوایی باشد.

دلیل دیگری که ممکن است باعث به وجود آمدن چنین مشکلاتی گردد مربوط به ایجاد اختلال در مفاصل گیج گاهی یا فک می‌‌باشد. اگر وزوز مربوطه به مفاصل گیج‌گاهی یا فک مربوط باشد با استفاده از روش‌های درمانی دندانپزشکی می‌توان با تغییر ترتیب قرار گرفتن دندان‌ها شنیدن صدای وزوز را کم کرد و یا کاملاً از بین برد. گاه ممکن است که این اختلال ناشی از جرم گوش باشد که برای از بین بردن این انسداد خفیف باید به پزشک مراجعه نمایید.

• استفاده از سمعک

هر چند که با کمی جستجو و حتی مراجعه به کلینیک‌های درمانی گوش پزشکان شما را با راه‌های مختلف درمان آشنا می‌کنند اما به عقیده بسیاری و به عنوان موضوعی که به اثبات رسیده است باید گفت که سمعک امروزه بهترین و تنها راه درمان کم شنوایی و درمان وزوز گوش می‌باشد.

از آنجایی که وزوز در گوش یکی از نشانه‌های کم شنوایی است استفاده از این دستگاه می‌تواند یک راه حل بسیار موثر برای این موضوع باشد. سمعک یک وسیله الکترونیکی کوچکی است که با داشتن میکروفن، بلندگو و گیرنده می‌تواند صدا را در گوش شما به خوبی تقویت کند.

• ورزش

شاید در نگاه اول ورزش گزینه خوبی برای درمان وزوز گوش نباشد اما ورزش کردن موجب کاهش استرس و اضطراب می‌شود و این مورد می‌تواند در جلوگیری و حتی درمان این بیماری به افراد مبتلا کمک کند.

• مدیریت پیشرفت وزوز

یکی از برنامه‌هایی که ایالت متحده آمریکا برای درمان وزوز گوش پایده سازی و اجرا کرد برنامه مدیریت پیشرفت این بیماری بود وزوز به خصوص در افراد نظامی که بیشتر در معرض سر و صدا هستند شایع است.

• کاهش استرس

استرس یکی از بزگترین خطراتی که است که می‌تواند موجب بیماری‌های مختلف زیادی در افراد شود. یکی از برنامه‌هایی که در این زمینه در نظر گرفته شده است یک برنامه هشت هفته‌ای برای این منظور می‌باشد در طی این هفته‌ها افراد با اجرای برنامه‌های مختلف کاهش و مدیریت استرس که مبتنی بر ذهن آگاهی می‌باشد را پیاده سازی کرده و می‌تواند تاثی خوبی نیز داشته باشد.

• مشاوره

صرف نظر از علت وزوز، اگر این اختلال فرد را آزار ندهد، دیگر مشکلی ایجاد نمی‌کند. مداخله روانشناختی با هدف کاهش موفقیت آمیز استرس، پریشانی و حواس پرتی مرتبط با وزوز می‌تواند بسیار سازنده باشد و اغلب دست یافتنی ترین اهداف را ایجاد می‌کند.

در زمان مشاوره اطلاعات متعددی در اختیار بیمار قرار می‌گیرد از جمله مکانیسم و نحوه ایجاد وزوز که احتمالا در فرد باعث بروز این مشکل شده است. این اطلاعات توسط شنوایی شناس به بیمار داده می‌شود و در برخی از افراد می تواند به تنهایی حساسیت نسبت به وزوز را کاهش داده و یک روش درمانی موثر باشد.

آشنایی با انواع وزوز گوش

افرادی که مبتلا به وزوز گوش هستند نسبت به صداها دچار حساسیت می‌شوند و این عملکرد در مغز و شنوایی آنها تاثیر گذار است. وجود وزوز در گوش ممکن است برای برخی اهمیت نداشته باشد و سال‌ها با این مشکل زندگی کنند.

اما برخی از افراد هستند که نسبت به چنین صداهایی حساس بوده و نمی‌توانند به راحتی زندگی کنند و دچار مشکلات فراوانی می‌شوند. وزوز گوش دارای انواع مختلفی است که در ادامه به بررسی هر کدام از آنها خواهیم پرداخت :

• وزوز ذهنی یا عینی: از نظر نوع شنیدن توسط درمانگر و شنوایی شناس وزوز به دو دسته ذهنی و عینی تقسیم می‌شود. اگر شنوایی شناش شما وزوز را در گوش شما هم بشنود از نوع عینی ولی اگر این صدا را در گوش نشنود از نوع ذهنی می‌باشد.
• وزوز ممتد یا ضربانی: در صورتی که فرد دچار وزوز ضربانی شود، در اینگونه موارد وزوز معمولا با ضربان قلب فرد هماهنگ است و می‌تواند ناشی از مشکلات عروقی باشد. این دسته از وزوزها بیشتر احتمال دارد که عینی نیز باشند. اما گاهی وزوز ممتد است یعنی قطع و وصل نمی‌شود. این نوع وزوز شیوع بالاتری دارد.
• وزوز حاد یا مزمن: همانند هر بیماری و مشکل دیگری در بدن اگر وزوز طولانی شده و خود به‌خود بهبود نیابد به آن وزوز مزمن می‌گویند.
• وزوز یک طرفه یا دو طرفه: درک صدای وزوز ممکن است فقط در یک گوش/سمت و یا در دو گوش باشد.

البته تقسیم بندی‌های دیگری نیز درباره وزوز گوش بر اساس میزان شدت این بیماری نیز شده است.

• وزوز ملایم، متوسط یا شدید: می‌توان وزوز را بر اساس شدت درک آن توسط بیمار طبقه بندی نمود. وزوزهای ملایم معمولا مشکل خاصی ایجاد نمی‌کنند و اغلب در سکوت درک می‌شوند اما وزوز متوسط می‌تواند با خواب یا کارهایی که نیاز به دقت بالایی دارد تداخل ایجاد کند.

وزوز شدید تاثیرات زیادی بر زندگی فرد دارد و می‌تواند خواب و فعالیت‌های روزمره فرد را به کلی مختل سازد.

• تدریجی یا ناگهانی: شروع وزوز در اغلب موارد به صورت تدریجی است اما گاهی نیز در برخی از بیماران وزوز به صورت ناگهانی شروع می‌شود.

وزوز گوش در جوانان

مشکل وزوز گوش در جوانان زودتر از بقیه افراد رشد و می‌کند و ممکن است مشکلات زیادی را در رابطه با روابط و رفتارهای آنها بوجود آورد. این شاید تعجب آور نباشد، زیرا جوانان و نوجوانان به شرکت در کنسرت‌ها، مهمانی‌ها و جشنواره‌های زیادی معروف هستند.

این‌ها می‌تواند از دلایل وزوز گوش در جوانان باشد. این مشکلات و صداهایی که اغلب برای آنها بوجود می‌آیند اغلب شامل گوش دادن به موسیقی بلند برای مدت طولانی است. یک مطالعه در بلژیک نشان داده است که که از هر پنج نوجوان یک نفر صدای زنگ دائمی در گوش‌ها را تجربه می‌کند و از هر چهار نوجوان، سه نفر دچار مشکل وزوز گوش می‌باشد.

قابل توجه است که تنها ۵ درصد از آنها از صدای بلند با گوش گیر محافظت می‌کنند. این بی توجهی به خطر صداهای بلند همان چیزی است که سازمان بهداشت جهانی را بر آن داشته تا اعلام کند که ۱.۱ میلیارد نوجوان و جوان در سراسر جهان در معرض خطر کم شنوایی ناشی از ترکیب سمی استفاده از گوشی ناایمن و همچنین سطح بالایی از قرار گرفتن در معرض صداهای بلند از زندگی شبانه، مکان‌های سرگرمی و رویدادهای ورزشی هستند.

طبق مطالعه‌ای که سازمان بهداشت جهانی در این زمنیه انجام داد به نتیجه رسید که تقریبا نیمی از جوانان ۱۲ تا ۳۵ سال به صورت مداوم از گوش‌های نا ایمن استفاده می‌کنند. ۴۰ درصد به طور منظم وقت خود را در بارها و کلوپ‌های شبانه می‌گذرانند.

آن ها برای ساعته‌ای صداهایی را می‌شنوند که از ۱۰۰ دسی بل فراتر می‌رود و طبق گفته پزشکان برخی این صداها انقدر بلند هستند که تنها گوش ۱۵ دقیقه قادر به شندن آن می‌باشد.

دکتر اتین کروگ، مدیر دپارتمان مدیریت بیماری‌های غیرواگیر، ناتوانی، خشونت و پیشگیری از آسیب‌های سازمان جهانی بهداشت، در این باره گفته است که: “جوانان «باید توجه داشته باشند که وقتی شنوایی خود را از دست بدهید، دیگر باز نمی‌گردد.»

انجام اقدامات پیشگیرانه ساده به افراد این امکان را می‌دهد که بدون به خطر انداختن شنوایی خود به لذت خود ادامه دهند.»” بسیاری از جوانان از یک شب بیرون رفتن با همسر خود وزوز گوش را تجربه می‌کنند، اما زمانی که عادت به قرار گرفتن در معرض صداهای ناامن پیدا می‌کنند، این می‌ تواند منجر به وزوز گوش شود. آسیب دائمی سلول‌های حسی گوش این منجر به از دست دادن شنوایی می‌شود که درمان شناخته شده ای برای آن وجود ندارد.

پیشگیری از وزوز گوش

استفاده از محافظ شنوایی در محل کاری که پرسر و صدا است می‌تواند از بروز کم شنوایی و وزوز جلوگیری نماید. اگر داروهایی مصرف می‌کنید که دارای سمیت گوشی هستند یعنی ممکن است به شنوایی آسیب بزنند، با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت امکان داروهایتان را تغییر دهد.

مصرف برخی مواد از جمله آنتی اکسیدان‌ها، بتاکاروتن، ویتامین c ویتامین e و منیزیم برای جلوگیری از وزوز توصیه شده‌اند. استفاده از سلول‌های بنیادی و ژن درمانی نیز از جمله مواردی است که تحت مطالعه و تحقیق است.

در اینجا چند کار وجود دارد که بیماران می‌توانند برای کمک به پیشگیری و به حداقل رساندن وزوز گوش انجام دهند:

• قرار گرفتن در معرض صدای بسیار بلند را کاهش دهید زیرا می‌تواند به شنوایی آسیب زده و زمینه ساز وزوز باشد.
• از سکوت کامل بپرهیزید زیرا درک وزوز و آزار دهندگی آن در سکوت بیشتر است.
• مصرف نمک را کاهش دهید زیرا مشکلات فشار خون به عنوان عاملی در ایجاد وزوز مطرح شده است.
• فشار خون خود را کنترل کنید.
• از محرک‌هایی مانند کافئین و نیکوتین خودداری کنید.
• ورزش کنید و به طور کلی سبک زندگی سالم و فعالی داشته باشید.
• کاهش خستگی می‌تواند موثر باشد.
• استرس را مدیریت کنید زیرا می‌تواند به تشدید علائم وزوز منجر شود.
• آموزش فردی می‌تواند مفید باشد که این اطلاعات لازم توسط شنوایی شناس به بیماران داده می‌شود.

اگرچه هیچ درمان شناخته شده‌ای برای اکثر انواع وزوز گوش وجود ندارد، گزینه‌های مدیریتی زیادی وجود دارد و اکثر مبتلایان به وزوز گوش می‌توانند به درجات مختلفی تسکین بیابند. برای اینکه بدانید کدام روش درمانی برای شما بهتر است باید حتما با پزشک و شنوایی شناس خود مشورت کنید.

ارزیابی میزان وزوز گوش

شنوایی شناسان از برخی پرسشنامه‌ها استفاده می‌کنند که می‌تواند شدت تاثیر وزوز و همچنین دلایل وزوز گوش را تشخیص داده و تاثیر آن بر زندگی فرد را بسنجد. همچنین ارزیابی‌هایی در مورد خود وزوز توسط شنوایی شناس و در اتاقک اکوستیک با استفاده از دستگاه ادیومتر انجام می‌شود.

ابتدا فرکانس وزوز تعیین می‌شود. شنوایی شناس تعدادی صدا به گوش فرد ارائه می‌کند تا بگوید صدای وزوزش شبیه به کدام صدا بوده است. سپس شدت وزوز تعیین می‌شود تا مشخص شود بلندی آن چقدر است. در مرحله بعد میزان پوشش پذیری وزوز بررسی می‌شود یعنی اینکه در صورت وجود صدایی دیر آیا وزوز به طور کامل محو می‌شود؟ شدتش کم شده و یا بدون تغییر می‌ماند؟ از نتایج این بررسی‌ها می‌توان برای تعیین روند درمان وزوز در فرد استفاده کرد.

ویدئو زیر، دکتر محمدرضا تقوی متخصص شنوایی سنجی در تهران درباره دلایل  وزوز گوش، نکاتی را با شما به اشتراک می‌گذارند:

سمعک مخصوص وزوز گوش

همچنین یک راه دیگر استفاده از سمعک‌هایی خاص است که سطح نویز داخلی بالایی دارند که به عنوان درمان وزوز گوش شناخته می‌شود که این مورد هم باعث می‌شود درک فرد از وزوز کاهش یابد. از این طریق با افزایش عادت پذیری فرد تاثیر وزوز را در زندگی خود از یاد می‌برد.

در این مورد باید سمعک در ساعات ابتدایی بیداری هم استفاده شود تا به مرور به حداکثر کارایی خود برسد. طبق بررسی‌هایی که انجام شده برای تعداد مشخصی از مردم ، سمعک تاثیر وزوز را کاهش می‌دهد و باعث افزایش کیفیت زندگی آنان می‌شود.

همچنین سمعک دوطرفه در این زمینه کارایی بیشتری نسبت به سمعک یک طرفه دارد. طبق آمار ۶۷ درصد افرادی که سمعک یکطرفه دریافت می‌کنند و ۶۹ درصد افرادی که سمعک دوطرفه دریافت می‌کنند بهبود وزوزشان را گزارش کرده‌اند.

اما این نسبت‌ها در شنیدن مکالمات روزمره کمی متفاوت است و شنوایی دو گوشی تاثیر بسزایی در شنیدن مکالمات دارد و راحتی بیشتری را در حین مکالمات فراهم می‌اورد.

علی رغم همه‌ی فوایدی که در کنار استفاده از سمعک برای بهبود وزوز ذکر شده است و بیماران اکثرا رهایی از وزوز را هنگام استفاده از آن گزارش کرده‌اند اما بیشتر این بیماران از درک دوباره‌ی وزوز هنگام برداشتن سمعک، برای مثال در شب شاکی و ناراضی هستند.

به همین دلیل است که پیشنهاد می‌شود در بیمارانی که مبتلا به وزوز هستند تنها از یک روش (که در این جا استفاده از سمعک است) استفاده نشود. بلکه برای مدیریت وزوز باید روش‌های مختلف را در کنار یکدیگر استفاده کرد از جمله برنامه‌های اموزشی و مشاوره‌ای و حمایت‌های گروهی، درمان زوز به روش بازاموزی، درمان شناختی رفتاری وزوز و …

برای مثال در این روش، بیماری که فقط از سمعک استفاده می‌کند، روند خوگیری یا عادت پذیری مغز نسبت به وزوز را به تاخیر می‌اندازد. زیرا زمانی که مغز نمی‌تواند محرک را کشف کند قادر نیست که به آن عادت کند. بنابراین توصیه می‌شود که سمعک‌ها در ساعاتی از روز برداشته شوند و در شرایطی که وزوز قابل شنیدن است مشاوره های وزوز برای خوگیری با آن انجام شود.

علل شایع سوت کشیدن گوش چیست؟

بعد از اینکه تعریف بسیار کامل و جامعی از وزوز گوش، دلایل و راه های درمان وزوز گوش شما همراهان کلینیک دانیال ارائه دادیم، حال به بررسی دلایل سوت کشیدن گوش می‌رسیم.

لازم به ذکر است که بین این دو بیماری تشابهات بسیاری وجود دارد و فقط در موارد اندکی با یدیگر متفاوت هستند. اولین نکته‌ای می‌خواهیم به آن اشاره کنیم؛ ناشنوایی یا کم‌شنوایی در اثر آسیب رسیدن به سلول‌های مویی ظریف داخل حلزون گوش.

کار این سلول‌ها داخل گوش شما دریافت امواج صدا و انتقال پیام آن به عصب شنوایی است. عصب شنوایی این پیام را به مغز برده و در مغز تفسیر می‌شود و شما متوجه صدا می‌شوید.

حال اگر این سلول‌هایی مویی شکل خم شده، بشکنند یا در صورت هر اتفاقی آسیب ببینند، می‌توانند پیام‌های غیر واقعی به مغز مخابره کنند و باعث شوند گوش شما سوت بکشد یا صدای غیر واقعی در گوش خود بشنوید. از علل این اتفاق می‌توان به سن بالا، قرار گرفتن در معرض آلودگی صوتی طولانی مدت مانند آهنگری، چوب‌بری و عواملی دیگر از این دست اشاره کرد.

مورد بعدی که باعث صدای سوت گوش یا به نوعی وزوز می‌شود انسداد مجرای گوش و عفونت آن به هر دلیلی است. از این دلایل می‌توان به تجمع بیش از حد جرم گوش یا موم گوش اشاره کرد.

یا اینکه می‌تواند توسط یک شی خارجی انسداد ایجاد شود مانند تکه‌های دستمال کاغذی. عفونت نیز در اثر عدم رعایت بهداشت و دست‌کاری و خاراندن بیش از حد گوش ایجاد شود. این انسدادها می‌تواند باعث سوت گوش شما شود. شاید این حالت را در هنگام سرماخوردگی و عفونت گوش خود تجربه کرده باشید.

سوت گوش  می‌تواند از عوارض برخی داروها باشد. پس دسته‌بندی سوم ما از دلایل وزوز گوش به خصوص سوت گوش به عوارض دارویی اختصاص پیدا می‌کند.

برخی داروها مانند آسپرین، ضدالتهاب‌های غیر استروئیدی (NSAID) مانند ناپروکسن، اکثر داروهای مصرفی در کموتراپی و شیمی درمانی، داروهای ضدافسردگی، برخی آنتی بیوتیک‌ها، مدرها یا همان داروهای ادرارآور، داروهای سرطان، داروهای ضدمالاریا و برخی داروهای دیگر از دسته داروهایی هستند که می‌توانند باعث ایجاد این عارضه شوند.

البته نکته حائز اهمیت این بخش این است که عوارض داروها فرد به فرد متفاوت است. یعنی ممکن است فردی با استفاده از آسپرین دچار عارضه گوشی شود اما فردی دیگر سال‌های سال ناپروکسن مصرف کند اما هیچ عارضه‌ای نداشته باشد. این مورد اکثرا در دوز بالای داروها اتفاق می‌افتد که با مشورت پزشک و با کاهش دوز یا تغییر دارو نیز رفع می‌شود.

فشار خون هم یکی از علل ایجاد این موضوع است. بالا بودن فشار خون به هر دلیلی چه بیماری، چه ورزش یا هر چیز دیگری می‌تواند باعث این موضوع شود.

دیگر موردی که می‌تواند باعث ایجاد صدای سوت گوش شود، ترومای سر و گردن است. آسیب‌های صورت، سر، گردن، جمجمه همگی می‌تواند به اعصاب شنوایی یا قسمت‌های مغز که مربوط به شنوایی است، آسیب رسانده و باعث ایجاد صداهایی بدون منبع در گوش می‌شود.

مشکل بعدی که ایجاد کننده سوت و صدای گوش است، بیماری‌های فک و مفصل گیجگاهی فکی است. این مشکلات می‌تواند توسط دندان‌پزشک نیز تشخیص داده شود.

یک سری علل دیگر نیز وجود دارد که جزو علت‌های اصلی این بیماری تلقی نمی‌شود. این دسته از مشکلات به شرح ذیل می‌باشد؛

• بیماری منیر
• اختلال در عملکرد شیپور استاش
• اسپاسم‌های گوش
• بد شکلی و دفورمیته استخوان جمجمه
• اختلال عروق
• دیابت
• کم خونی
• آرتریت روماتوئید
• و عواملی دیگر از این دست.

سوت گوش برای برخی افراد نیز حالت عصبی دارد، مثلا به عنوان مثال در هنگام خشم زیاد، استرس، اضطراب و مواردی مانند این‌ها فرد وزوز را در گوش خود می‌شنود.

تشخیص سوت گوش

بعد از توضیحات بسیار کاملی که خدمت شما همراهان عزیز کلینیک دانیال در موضوع علل شایع صدای گوش عرض کردیم، می‌رسیم به بخش تشخیص این بیماری. تشخیص در همه بیماری‌ها از اهمیت خاصی برخوردار است.

چون این تشخیص صحیح است که راه درست درمان را نشان می‌دهد. اگر تشخیص و تفکیک بیماری به طور صحیح انجام نشود ممکن است فرد با صرف هزینه و زمان بسیار زیاد نیز نتواند از شر مشکل خود رها شود.

برای تشخیص سوت گوش مراحل مختلفی دارد که به طور مفصل خدمت شما عرض خواهیم کرد.

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، این مشکل معمولا نشئت گرفته از عللی دیگر است و بیشتر به صورت یک نشانه از سایر چیزها است. به همین دلیل نیز مهم‌ترین و اولین کار در تشخیص سوت گوش، پیدا کردن علت اصلی ایجاد کننده آن است.

در تشخیص این مورد یک مشکل وجود دارد، آن هم تعدد انواع این صدا است یعنی ممکن است هر شخصی به یک نوع خاص و به یک دلیل متفاوت این صدا را بشنود.

اولین کار در تشخیص، گرفتن شرح حال بیماران توسط پزشک محترم گوش و حلق و بینی است. در این شرح حال ، داروهای مصرفی، تایم شنیده شدن و عواملی از این دست سوال می‌شود.

سپس با معاینه گوش و سر و گردن ادامه پیدا می‌کند. برای برخی از افراد پزشک می‌تواند در همین مرحله دستورات درمانی را تجویز کرده و درمان را در پیش بگیرد. اما برای برخی مددجویان پزشک یا به علت عدم تشخیص یا به علت اطمینان از صحت تشخیص خود سراغ تست‌های مختلف مانند نوار گوش تشخیصی می‌رود که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

یکی از اولین و مهم‌ترین تست‌هایی که بیماران می‌دهند، تست شنوایی است. تست شنوایی یا ادیوگرام انواع مختلفی مانند ادیومتری دارد که با صلاحدید پزشک و نسبت به مشکل، سن و سال، توانایی همکاری و فاکتور‌های دیگری برای مددجویان تجویز می‌شود.

به طور کلی تست شنوایی به صورت ارسال صدا در فرکانس‌های مختلف به گوش است که نتایج آن توسط فیدبک‌های گرفته شده روی یک نمودار چارت می‌شود.

مورد بعدی که پزشکان از آن استفاده می‌کنند، روش‌های تصویربرداری مختلف است. معمولا در صورت شک به یک بیماری و یا مورد خاص درخواست تصویربردای‌های مختلف داده می‌شود.

روش‌های استفاده شده به شرح ذیل است؛

• MRI
• CT SCAN
• سونو گرافی

مرحله آخر تشخیص نیز تست‌های آزمایشگاهی برای تعیین بیماری‌های مختلف است. در آزمایش خون به بررسی کم‌خونی، مشکلات قلبی و عروقی‌، مشکلات تیروئید می‌پردازند.

در نهایت با استفاده از برایند همه این موارد تشخیص نهایی گذاشته شده و درمان آغاز می‌شود.

راه‌های درمان سوت کشیدن گوش

بالاخره به بخش آخر مقاله یعنی درمان سوت گوش می‌رسیم. در این بخش در کنار شما همراهان عزیز کلینیک دانیال سراغ درمان این مشکل می‌رویم.

همان‌طور که بارها در این مقاله به آن اشاره کردیم، سوت کشیدن گوش به علت یک مشکل و بیماری دیگر است. پس اولین اقدام رفع علت زمینه‌ای و درمان علامتی است که در دستور کار قرار می‌گیرد.

بعد از این مورد مهم که اشاره کردیم پای درمان‌های مختلف، مانند درمان‌های مبتنی بر صدا مانند سمعک به روند درمان باز می‌شود.

وزوزی که همراه با کم‌شنوایی به علل مختلف باشد، معمولا با سمعک درمان می‌شود. علت درمان هم تقویت صوت‌های اطراف توسط سمعک است که  باعث می‌شود به مغز یک پیام قوی‌تر ارسال شده و مغز راحت‌تر آن را تحلیل و پردازش کند. چون مغز درگیر این صدای تقویت‌شده می‌شود، دیگر کاملا تمرکز از روی صداهای بدون منبع برداشته شده و سوت از بین می‌رود.

بعضی دستگاه‌ها نیز وجود دارند که با ایجاد یک صدای دلپذیرتر و بهتر، حواس شما را پرت می‌کنند. از رفتار درمانی و دارودرمانی مانند برخی داروهای ضدافسردگی هم استفاده میشود.

در نهایت یک راه حل خوب تغییر سبک زندگی یا لایف استایل فرد است که علاوه بر سلامت گوش، بر سلامت کل بدن تاثیر دارد. اگر بخواهیم کامل‌تر در این مورد صحبت کنیم می‌توانیم به رعایت بهداشت فردی هر کسی اشاره کنیم.

قاعدتا فردی که بیشتر بهداشت گوش خود را رعایت می‌کند، کمتر درگیر این موارد می‌شود چون احتمال عفونت، انسداد و البته بیماری‌های دیگر بسیار کاهش پیدا می‌کند. دور شدن از محیط‌های پر سر و صدا و آلودگی صوتی دیگر مورد مهمی است که می‌تواند هم به درمان و هم به پیشگیری کمک کند.

از آن‌جاییکه مشکلات عصبی نیز ایجاد کننده سوت کشیدن گوش هستند؛ ورزش، رژیم صحیح، دوری از استرس و اضطراب به وسیله مدیتیشن و یوگا، خواب کافی و دوری از اعتیاد می‌تواند باعث پیگیری و البته درمان مددجویان شود.

سخن پایانی

به عنوان سخن پایانی با کسانی که به دنبال درمان وزوز گوش هستند باید این نکته مهم را یادآور شویم که مهم‌ترین اقدام در جهت درمان این اختلال این است که پزشک و یا شنوایی شناس این اختلال و بیماری را به درستی و خوبی تشخیص دهد و روش‌های درمانی را به عنوان یک روش مطمعن و مناسب به کسانی که از این بیماری رنج می‌برند تجویز کند.

تشخیص این اختلال مهم‌ترین اقدام است و می‌تواند اقدام پایانی برای شما خرید سمعک باشد. واقعا سخت است که یک صدایی به طور مداوم در گوش شما وزوز کند، این مشکل می‌تواند زندگی را برای شما مختل کرده و مشکلات عصبی بسیاری را برای شما به همراه داشته باشد.

از ابتدای این مطلب درباره علل بروز وزوز گوش با شما صحبت کردیم و فهمیدیم که وزوز گوش بیمای شایعی فقط برای افراد سالخورده نیست و حتی ممکن است تا جوانان نیز به این مشکل دچار شوند، پس مراقبت از گوش‌ها٬ بهترین راه برای دچار نشدن به این نوع بیماری ها می‌باشد.

وزوز گوش دلایل و علت‌های خاصی دارد که می‌توانید بارعایت کردن برخی نکات ساده از بروز وزوز گوش جلوگیری کنید. همانطور که کفتیم وجود صدا در سر و این که به غیر از شما هیچکس دیگری این صدا را نمی‌شوند می‌تواند باعث آزار شما و دور شدن از جامعه و کاهش روابط اجتماعی فرد شود.

برای دریافت وقت مشاوره می‌توانید فرم درخواست مشاوره دانیال کلینیک مرکز شنوایی سنجی در تهران را پر کنید. برای مشاوره سمعک و استفاده از خدمات کلینیک دانیال می‌توانید با شماره ۰۲۱۸۶۰۳۵۹۵۳ تماس بگیرید و نسبت به تعیین وقت اقدام فرمایید.

منبع: Mayoclinic

کلینیک شنوایی سنجی دانیال

سوالات متداول

• گوش من وزوز می کند چه کار باید انجام دهم؟

اگر گوش شما وزوز می کند بهتر است برای درمان وزوز گوش به یک شنوایی شناس مراجعه کرده و اول علت وزوز گوش شما تشخیص و ارزیابی شود و سپس در این مورد درمان آن تصمیم گیری شود.

• هزینه درمان وزوز گوش چقدر است ؟

این مورد بستگی به نوع و میزان شدت این مشکل در سیستم شنوایی شما دارد ممکن است خرید سمعک فقط تنها راه حل باشد ممکن هم هست که موارد دیگر که ارزان تر هم هستند استفاده کنید.

• صدایی بعضی وقت ها در گوش من مانند زنگد یا وزوز به صدا در می آید آیا قرار است کم شنوا شوم؟

حتما وزوز در گوش علت کم شنوایی نیست ولی بهتر است که برای رفع این مشکل به شنوایی شناس خود مراجعه کنید.

• کدام روش ها غیر از سمعک برای وزوز گوش مناسب است ؟

روش های درمانی مانند دارو و مدیریت استرس و حتی رفتار درمانی یکی از روش هایی درمان وزوز گوش است.