سلامتی یک مفهوم مهم است برای زندگی هر کسی است. همه کسانی که در دنیا زندگی می‌کنند به نحوی بالاخره نگران سلامتی خود هستند. ضعف و یا از دست دادن حواسی چون بینایی، شنوایی و مواردی از این دست در زندگی بسیار تاثیرگذار است. در این بین شنوایی حسی است که فرد از آن بسیار بهره می‌برد و بر زندگی او تاثیر خاصی دارد. مثلا روی یادگیری، ارتباطات و فعالیت‌های اجتماعی و بسیاری دیگر از موارد زندگی تاثیر مستقیم دارد و اگر مشکلی برای گوش‌هایمان پیش بیاید، علاوه بر بعد جسمانی بر بعد روانی هر کسی تاثیر بسیار بدی می‌گذارد. شنوایی سنجی یا ادیومتری به کلیه تستهای گرفته شده جهت تعیین سلامت گوش می‌گویند.
با پیشرفت‌های علم پزشکی در این زمینه، در هر سنی می‌توان از سلامت حس شنوایی آگاهی پیدا کرد. این مورد باعث می‌شود که فرد در هر سنی که باشد، اگر مشکلی دارد از آن آگاه شود تا آن را درمان کند. هم اینکه باعث می‌شود فرد در صورت مستعد بودن برای بیماری‌ها مطلع شده و اعمال پیشگیرانه را انجام دهد. یکی از تستهای تشخیصی بسیار پرکاربرد در علم پزشکی، ادیومتری یا شنوایی سنجی است. در این تست شنوایی سنجی در سنین مختلف کم شنوایی‌های مختلف را بررسی می‌کنند. مثلا ادیومتری در نوازدان یک جنبه غربالگری دارد که بدانند نوزاد مشکل شنوایی دارد یا خیر.
در ادامه این مقاله در کنار شما همراهان عزیز کلینیک دانیال، به بررسی تست ادیومتری پرداخته و ادیمتری گفتاری، هوایی و استخوانی را برای شما عزیزان به طور کامل و مفصل شرح می‌دهیم.
تست ادیومتری (AUDIOMETRY) چیست؟
برای توضیح این تست در ابتدا کمی باید از آناتومی گوش و نحوه تولید صدا بگوییم. صوت به صورت امواج مرتعش به پرده گوش رسیده و آن را مرتعش می‌کند. این ارتعاش طی یک فرایند به سلول‌های حسی رسیده و به مغز میرود و در آنجا تحلیل می‌شود.
حالا کار تست ادیومتری چیست؟ میزان توانایی که گوش در برابر شنیدن صداهای مختلف را دارد اندازه‌گیری کرده و طبق یک چارت مشخص آن را طبقه بندی می‌کند. در تست شنوایی سنجی نوع و میزان کم شنوایی شما بررسی شده و منشا مشکلات شنیداری و تعادلی شما نیز پیدا می‌شود. تست شنوایی سنجی توسط ادیولوژیست در مرکز شنوایی انجام می‌شود.
روش کلی انجام تست شنوایی سنجی بدین صورت است که مددجو را به یک اتاق بی سروصدا برده و یک هدفون روی گوش او قرار می‌دهند. توسط این هدفون، صداهای مختلفی با فرکانس‌های مختلف به بیمار داده می‌شود. نتایج روی جدول ادیوگرام ثبت می‌شود.
کم شنوایی از خفیف تا عمیق تعیین می‌شود که طبق عکس و جدول زیر کاملا مشخص است. بلندی صدا در شنوایی سنجی با دسی بل تعیین می‌کنند که بالای ۹۰ دسی بل کم شنوایی عمیق است.
ادیوومتری یک تست کاملا بیخطر، غیر تهاجمی و بدون عارضه است و برای انجام آن هیچ دوره نقاهت و آمادگی خاصی لازم نیست. حدود ۱۵ الی ۲۰ دقیقه هم زمان انجام این تست است. تست ادیومتری، همانجا برای شما تفسیر شده و راه درمان یا پیشگیری به شما داده می‌شود. در برخی موارد نیز نیاز است که دوباره مجددا به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید تا دارو درمانی یا استفاده از سمعک برای شما تجویز شود. این تست انواع مختلفی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
ادیومتری گفتاری چیست؟
اولین نوع از ادیومتری که می‌خواهیم در کنار شما همراهان عزیز کلینیک دانیال بررسی کنیم، ادیومتری گفتاری است. speech audiometry در حقیقت بخش دوم یک تست شنوایی سنجی روتین است. در یک تست معمولا ابتدا ادیومتری تون خالص انجام می‌شود، و در مرحله دوم از این روش بهره میبرند.
این آزمون به جای تن خالص که صداها را با فرکانس مختلف به بیمار می‌رساند، با صداها و آواهای گفتاری یعنی کلمات انجام می‌شود. از آنجایی که راه برقراری ارتباط انسان‌ها با یکدیگر صدا نیست بلکه کلمات و سخن گفتن و سخن شنیدن است، این تست از اهمیت خاصی برخوردار است. در تست شنوایی سنجی گفتاری به دنبال سطح بیمار در شنیدن حرف و کلام و فهم گفتار هستند.
این تست از ۲ مرحله تشکیل شده است که به آنها STR, SDS می‌گویند. این ۲ مرحله حدود ۵ الی ۱۰ دقیقه زمان می‌برد. نتایج این دو مرحله نیز دقیقا بعد از انجام تست مشخص و تفسیر می‌شود. نکته حائز اهمیت این است که نتایج تست گفتاری بر روی تنظیم تقویت و حداکثر خروجی سمعک برای افرادی که مشکل کم شنوایی دارند، تاثیرگذار است. نکته دیگر در این تست این است که هر چقدر به تن صدا اضافه شود، کسانی که شنوایی طبیعی و نرمال دارند نسبت به افرادی که مشکل شنوایی و کم شنوایی دارند، کلمات را بهتر و واضح‌تر شنیده و تشخیص می‌دهند.
انواع ادیومتری گفتاری ( STR, SDS)
ادیومتری گفتاری دو نوع یا بهتر است بگوییم که ۲ مرحله است. چون این دو مکمل یکدیگر بوده و نتایج کامل بعد از انجام هر ۲ مرحله مشخص و تعیین می‌شود. این دو مرحله شامل STR, SDS می‌شود که به طور کامل هر ۲ را به شما توضیح می‌دهیم و تفاوت آنها را با یکدیگر نیز بیان می‌کنیم.
مرحله اول ادیومتری گفتاری: “STR” (SPEECH RECEPTION THRESHOLD)
این مرحله که آستانه درک گفتار نام دارد، اولین جز از ادیومتری گفتاری است. این آزمون برای کسانی قابل انجام است که قادر به درک کلمات و قادر به تکلم هستند. یعنی بیماران آژیته، بیهوش، افراد مسن که قدرت تکلم ندارند، کودکان کم سن و افراد دیگری از این دست نمی‌توانند در این تست شرکت کنند.
در این مرحله مددجو در اتاق قرار گرفته و یک هدفون روی گوش خود دارد. ادیولوژیست کلمات دوسیلابی را با شدت‌های مختلف برای بیمار پخش می‌کند. مثلا کلمه دوسیلابی جنگجو برای بیمار پخش می‌شود و بیمار باید به خوبی گوش کند و آن را تکرار کند. رفته رفته از طریق دستگاه انقدر شدت صدا را کم می‌کند که شما کلمات را به صورت نامفهوم و غیر قابل تشخیص متوجه شوید. در جاییکه شما بتوانید ۵۰ درصد تعداد کلمات گفته شده را تکرار کنید، آن نقطه به عنوان آستانه درک گفتار شما شناخته شده و ثبت می‌شود.
مرحله دوم ادیومتری گفتاری: “SDS” SPEECH DISCRIMINATION SCORE
این مرحله توانایی تفکیک و تشخیص گفتار است که جز دوم تست شنوایی سنجی است. در این قسمت از تست ادیولوژیست، یک لیست مشخص و معین از کلمات تک سیلابی دارد. این صداها را در شدت شنوایی ۳۰ دسی بل بالاتر از آستانه درک گفتار پخش می‌کند. این بخش از آزمون شدت راحتی شنیداری را بررسی می‌کند. بعد از اتمام این تست و تکرار کلمات توسط مددجو، نسبت کلمات صحیح و غلط را می‌سنجند. کسانی که محدوده شنوایی نرمالی دارند، ۹۳ درصد الی ۱۰۰ درصد این کلمات را درست تکرار می‌کنند. کسانی که مشکل کاهش شنوایی حسی عصبی دارند، درصد کمتری از کلمات را به طور صحیح تکرار می‌کنند.
نکته حائز اهمیت در انجام این دو تست این است که هر دو مرحله هم در حالت سکوت و هم در حالت شلوغی و نویزی یا اصطلاحا همهمه انجام می‌شود. بسیار بدیهی است افرادی که مشکل شنوایی دارند و یا کم شنوا هستند، انجام این تست در شلوغی برایشان سخت تر بوده و درصد دقت کاهش پیدا می‌کند.
نکته مهم دیگر، افراد با کم شنوایی حسی است که با بلند کردن صدا قدرت تشخیصشان دائما در حال افزایش است. اما افرادی که کم شنوایی عصبی دارند، از یک جایی به بعد هر چقدر صدا را زیاد کنیم یا قدرت تشخیصشان ثابت میماند یا اینکه به طور عجیبی کاهش پیدا می‌کند. با انجام تست ادیومتری گفتاری تا حدودی نوع کم شنوایی را نیز می‌توان فهمید.
آزمایش ادیومتری هوایی چیست؟
یکی دیگر از راه‌ها و روش‌های انجام تست شنوایی سنجی، تست از طریق راه هوایی یا ادیومتری هوایی است. در این روش که روش اولیه و اصلی ادیومتری نیز است، مددجو در اتاق آکوستیک و بی صدا قرار می‌گیرد. یک هدفون روی گوش بیمار قرار داده می‌شود. سپس ادیولوژیست صداهایی با فرکانس متفاوت به بیمار میدهد تا آستانه شنوایی وی را به دست بیاورد. در همین حین که تست گرفته می‌شود روی ادیوگرام نتیجه چارت می‌شود. محور افقی یا همان محور X نشان دهنده فرکانس صدا و محور عمودی یا محمور Y نمایشگر شدت صدا است.
آهسته‌ترین و ملایم‌ترین صدایی که فرد آن را می‌شنود و روی نوار گوش علامت زده می‌شود، نشان‌دهنده آستانه شنوایی فرد است. بازه اندازه گیری فرکانس از ۲۵۰ هرتز تا ۸۰۰۰ هرتز میباشد. البته ماکسیموم فرکانس تکلم انسان ۶۰۰۰ هرتز است. در این تست فرکانس‌های ۲۵۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۲۰۰۰، ۴۰۰۰ و ۸۰۰۰ را به مددجو داده و فیدبک لازم گرفته و چارت می‌شود.
شدت صدا نیز بر حسب دسی‌بل اندازه گیری می‌شود. بازه آن نیز از منفی ۱۰ تا ۱۲۰ است که هرچقدر به سمت راست محور می‌رویم بیشتر می‌شود. البته صفر یا منفی بودن این عدد نشانه نبود صدا نیست بلکه نشانه آهسته بودن آن است که به صورت قراردادی روی نوار گوش در این بازه تقسیم‌بندی می‌شود.
در نهایت طبق قرارداد بیماران به ۶ دسته زیر طبقه بندی میشوند:
- شنوایی نرمال
- کم شنوایی خفیف
- کم شنوایی متوسط
- کم شنوایی متوسط – شدید
- کم شنوایی شدید
- کم شنوایی عمیق
این یک توضیح مفصل و کامل از ادیومتری یا تست شنوایی سنجی از راه هوایی بود.
آزمایش ادیومتری استخوانی چیست؟
در بخش آخر و پایانی این مقاله می‌رسیم به ادیومتری استخوانی. در بخش‌های قبلی توضیحات جامع و کاملی از دو نوع از تستهای تشخیصی گوش یعنی گفتاری و راه هوایی خدمت شما ارائه کردیم.
در این بخش سراغ تست شنوایی سنجی از راه استخوان که نوع دیگری از این تستهای تشخیصی برای پیدا کردن مشکلات و کم شنوایی‌های افراد است. در این آزمایش باز هم فرد در یک اتاق آکوستیک و ساکت قرار می‌گیرد. اما بر خلاف روش راه هوایی در این روش از یک هدبند دور سر مددجو بسته می‌شود. در داخل این هدبند ویبراتوری وجود دارد که باید نزدیک به زائده ماستوئید قرار گیرد. نکته حائز اهمیت برای انجام این تست این است که باید این ویبراتور نزدیک به لاله گوش باشد اما نباید با آن تماسی برقرار کند. بقیه مسیر مانند روش قبل است.
ویبراتور در یک محدود فرکانس حس ایجاد می‌کند و فرد باید با دکمه‌ای که در دست دارد هروقت صدا را شنید، با فشردن دکمه به ادویولوژیست علامت بدهد. فرکانس‌های استفاده شده در این روش محدودتر بوده و از فرکانس‌های ۲۵۰، ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۲۰۰۰ و ۴۰۰۰ استفاده می‌شود. این آزمون حساسیت گوش داخلی و عصب شنوایی را ارزیابی و سلامت آن را برای ما مشخص می‌کند. تفاوت این روش با روش راه هوایی این است که در روش قبلی کل مسیر شنوایی مورد هدف قرار می‌گرفت و تحریک می‌شد؛ یعنی بخش‌های گوش خارجی، میانی و داخلی. اما در این نوع از ادیومتری از استخوان‌های حلزون به بعد تحریک می‌شود. یعنی گوش خارجی و پرده گوش و استخوانچه‌ها از مسیر حذف شده‌اند.
تمامی این روش‌ها در نهایت به وسیله چارت روی ادیوگرام، تفسیر میشوند و محدوده شنوایی فرد را تعیین می‌کنند تا بر اساس مددجو راه درمان مناسب خود را در پیش بگیرد. ممکن است درمان هر فرد با شخص دیگر متفاوت باشد. برخی از بیماران با اقدامات پیشگیرانه و مدیریتی مانند رعایت بهداشت گوش و پاکسازی کانال گوش به شنوایی نرمال می‌رسند. اما برخی دیگر از مددجویان باید به دنبال استفاده از سمعک بروند. استفاده از سمعک نیز بسته به میزان کم شنوایی هر شخص متفاوت بوده و به صورت یونیک تنظیم می‌شود.
در این مقاله سعی کردیم در کنار شما همراهان عزیز کلینیک دانیال به صورت جامع و کامل تست شنوایی سنجی را بررسی کرده و اطلاعات مفید و کاربردی من باب ادیوگرام و انواع آن خدمت شما عزیزان عرض کنیم. گفتیم که ادیوگرام یک تست تشخیصی مهم برای یافتن میزان و نوع کم شنوایی‌های مختلف است که یک روش کاملا غیرتهاجمی بوده و انواع متفاوتی دارد که نوع گفتاری، راه هوایی و استخوانی را به صورت کامل برای شما شرح دادیم.
گفتیم که این تست در مراکز شنوایی سنجی توسط ادیولوژیست انجام شده و در فرکانس‌های مختلف به روش مختلف سلامت گوش مددجو سنجیده می‌شود. در نهایت نیز با ادیومتر محدوده شنوایی بیمار را به او می‌گویند. اگر شما نیز احساس کم شنوایی یا افت شنوایی در گوش خود دارید، بهتر است ابتدا به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید تا پس از گرفتن شرح حال و یک معاینه کامل، در صورت نیاز شما را به انجام تست ملزوم راهنمایی کند.
کلینیک شنوایی سنجی دانیال
منبع: Medlineplus
سوالات متداول
هزینه شنوایی سنجی چقدر است؟
هزینه تست شنوایی بسته به تستهای درخواستی متخصص گوش و حلق و بینی میتواند متفاوت باشد و معمولا بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان میباشد.
چارت ادیوگرام چیست؟
چارت ادیوگرام نشان دهنده کمترین سطح شدتی است که فرد در فرکانس‌های بالا و پایین می‌شنود. ادیوگرام میزان و نوع کم شنوایی را نشان میدهد.
برای قبولی در طب کار، نتیجه ادیومتری باید چکونه باشد؟
ادیومتری با شنوایی سنجی از مرسومترین تستهای معمول در معاینات ادواری و بدو استخدام در مراکز طب کار میباشد و جهت غربالگری و تشخیص اختلالات شنوایی است. افرادی که در شنوایی سنجی غربالگری نتیجه تست طبیعی نداشته باشند جهت ارزیابی شنوایی تکمیلی و تشخیصی به یک کلینیک شنوایی تشخیصی ارجاع داده میشوند.
بدون دیدگاه