ارزیابی شنوایی

مشکلات و ضایعات سیستم شنوایی دارای عوارض و علایمی متعدد چه در حیطه درک شنیداری و چه در محدوده ارتباطی افراد هستند. حال این علایم ممکن است در برخی موارد بدون نیاز به بررسی کامل و دقیق ، قابل ملاحظه و مشخص و یا اینکه در موارد ، بسیار کوچک و در حد ناچیز باشد. به نحوی که در ارزیابی شنوایی و معاینات سطحی قابل کشف و بررسی نبوده و به ارزیابی های دقیق و تست های ظریف نیاز باشد.

در روند ارزیابی های پزشکی معمولا قدم اول تشخیص نوع معاینات لازم و روند مناسب اجرای آن ها است. در بررسی های شنوایی نیز تعیین روند و تشخیص شیوه ارزیابی شنوایی ، تاثیر مهمی در موفقیت عملکردی به دنبال خواهد داشت. از این رو آشنایی با معاینات سطحی و ابتدایی سیستم شنوایی می تواند عاملی بسیار موثر در روند معایناتی و تشخیص ضایعات شنیداری و علائم کم شنوایی باشد.

بررسی علل مراجعه Complaint

اولین گام در روند ارزیابی شنوایی ، بررسی مشکل اصلی Chief Complaint مراجعه فرد برای معاینات و ارزیابی شنوایی است.

تاریخچه گیری Case History

در روند تاریخچه گیری کشف مشکلات و عوارض مرتبط با شنوایی و همچنین زمان و مدت بروز آن ها هدف اصلی است. پیش از همه جمع آوری و ثبت اطلاعات فردی مراجعه کننده ، مبدا شروع کار است.

معاینات و مشاهدات مستقیم سیستم شنوایی

عوارض و علائم قابل درک مشکلات موجود با دقت فراوان باید جمع آوری و تحت بررسی قرار گیرند. برخی از این عوارض را می توان با تکیه بر تجربه فردی و مشاهده مستقیم سیستم شنوایی یا معاینات ابزاری Otoscopic به راحتی تشخیص و مورد بررسی قرار داد اما بسیاری موارد ، همکاری فرد در ارائه گزارشی کامل از مشکل موجود امری ضروری است.

همچنین در مورد سمعک نامرئی بیشتر بخوانید

آزمون های دیاپازونی Tuning Fork Tests

دیاپازون یکی از ابزار ساده معاینه شنوایی است که عموما برای معاینات کیفی و در برخی موارد به منظور معاینات کمی با محدودیت هایی بسیار ، در ارزیابی های کلینیکی به کار می رود. همان گونه که بیان شد ، دیاپازون ابزار فلزی دو شاخه ای است که این دو شاخه به یک پایه مشترک منتهی می شوند. ارتعاش شاخه های هر دیاپازون منجر به تولید فرکانس ویژه آن می شود که معمولا بر روی آن ثبت و این فرکانس ارتعاشی در سرتاسر دیاپازون منتشر می شود.

ارزیابی آستانه شنوایی از طریق انتقال هوایی و استخوانی

آستانه های انتقال هوایی و استخوانی شنوایی معمولا از طریق ارائه صوت به وسیله هدفون و یا مرتعش کننده استخوانی می آید،ارزیابی می‌شود.

ادیومتری ( سنجش شنوایی)

ادیومتر ( audiometer) یکی از ابتدایی ترین ، متداول ترین و در عین حال از اساسی ترین وسایلی است که در مرکز شنوایی سنجی در تهران وجود دارد. ادیومتر وسیله ی سنجش کمی و کیفی سیستم شنوایی است که به وسیله ی آن می توان مجموع آزمایشات مربوط به سیستم شنوایی را انجام داد. کار این وسیله ایجاد سیگنال های صوتی با فرکانس های خالص و با شدت های متفاوت است که می توان با کمک آن ، آستانه ی شنوایی هر فرد را در هر فرکانس به دست آورد. ادیومتر در مدل های گوناگونی وجود دارد.

در کلینیک ما ارزیابی شنوایی با استفاده از ادیومتر کلینیکال و دیجیتالی دو کاناله KA450 ساخت کشور آلمان انجام می گیرد. دستگاه KA450 قابلیت انجام انواع آزمون های شوایی و تست های تکمیلی و گفتاری و همین طور ارزیابی وزوز را دارا می باشد. ضمنا دستگاه قابلیت اتصال به کامپیوتر از طریق USB را دارد. با این دستگاه میزان و نوع افت شنوایی توسط متخصص شنوایی شناسی تعیین می شود. و قابلیت انجام آزمایشات اختصاصی و تکمیلی وجود دارد که در تشخیص افتراقی ضایعات شنوایی از اهمیت خاصی برخوردار است. نهایتا با انجام آزمون های شنوایی و گفتار تدابیر مدیریتی و توان بخشی صورت گرفته و پس از آن جهت پیگیری درمان ارجاع داده شده و با انتخاب و تجویز سمعک اقدامات مناسب جهت باز توانی شنوایی صورت می گیرد.

ادیومتری میدان صوتی Sound Field Audioetry

برخی موارد به دلیل عدم همکاری یا عدم توانایی فرد آزمایش شونده امکان قرار دادن گوشی و اجرای روند طبیعی و تشریح شده آزمون تون خالص وجود ندارد. تحت چنین شرایطی یکی از راه های اجرای آزمون ، استفاده از میدان صوتی Sound Field است. به عنوان مثال در کودکان که اجازه گذاشتن گوشی بر روی گوش های خود را به ما نمی دهند یا در موارد وجود ترشحات عفونی از گوش، صدمات جمجمه و یا موارد کاشت حلزون روند آزمون شنیداری باید با روش ادیومتری میدان صوتی ایجاد شود.

تمپانومتری

تمپانومتری آزمایشی است که توسط آن میزان حرکت (Mobility) سیستم گوش میانی ( پرده ی صماخ و استخوان چه های شنوایی ) را با ارائه فشار های مختلف هوا در کانال گوش خارجی اندازه گیری می کنیم. این کار با گذاشتن یک لوله در کانال گوش خارجی به نام پروب (Probe) امپدانس انجام می شود. با توجه به اندازهی مجرای گوش خارجی پروب مناسب برای بیمار انتخاب می شود.

با ارائه فشار های گوناگون هوا از ۲۰۰dapa+ تا ۴۰۰dapa- حرکات پرده ی صماخ ثبت می شود و شکل خاصی به دست می آید که به آن تمپانوگرام می گوییم. در واقع تمپانوگرام عبارت است از ترسیم گرافیکی تغییرات ایمیتانس فشار صوتی در کانال گوش خارجی نسبت به تغییرات فشار هوا. تمپانوگرام نشان دهنده ی وضعیت حرکتی سیستم گوش میانی است.

با کمک این آزمون می توان اطلاعات مفیدی در مورد وضعیت پرده تمپان و یا پارگی آن ، بر روی وضعیت شیپور استاش و همچنین اندازه گیری های رفلکس آکوستیک بدست آورد. و دستگاه تمپانومتر مورد استفاده در کلینیک گوش تهران دانیال CT450 ساخت کشور آلمان بوده و یکی از مهمترین تمپانومتر های حال حاضر می باشد.

ارزیابی رفلکس صوتی

بروز رفلکس صوتی به دنبال انقباض عضله رکابی Stapedius رخ می دهد. حال این انقباض می تواند غیر صوتی Nonacoustic باشد که به دنبال تحریکات لمسی، الکتریکی و حتی گاهی اوقات خود به خود رخ می دهد و یا اینکه دراثر ارائه تحریک صوتی Acoustic بروز کند.

ویزیت مددجو در منزل توسط کارشناسان شنوایی شناسی:

در صورتی که بیمار شرایط مراجعه به کلینیک را نداشته باشد همانند سالمندان ، افراد معلول و یا بیماری قسمت های مختلف بدن ، همکاران شنوایی شناسی با مراجعه به منزل مددجو و ویزیت و ارزیابی های مقدماتی شنوایی را انجام می دهد. و در صورتی که نیاز به قالب گیری و تجویز سمعک باشد ، شنوایی شناس این کار را در منزل فرد انجام می دهد.